Doordacht sediment- en slibbeheer: zegen voor kwaliteit waterlopen, scheepvaart en waterzuivering

Sediment is van nature aanwezig in onze waterlopen, maar verschillende factoren kunnen ertoe leiden dat er een te grote aanvoer van sediment is. Vooral watererosie uit landbouwgebied, industriële en huishoudelijke lozingen en oevererosie veroorzaken sediment in grachten en waterlopen.

12 januari 2023

Deel online

Door een te hoge sedimentlast neemt de kans op overstromingen van waterlopen toe en gaat de kwaliteit van waterlopen erop achteruit. Op de bevaarbare waterlopen kan sediment de scheepvaart hinderen. De VMM meet daarom continu sedimentconcentraties en de hoeveelheid sediment in de onbevaarbare waterlopen zodat we de sedimentlast kunnen monitoren en de gepaste maatregelen kunnen nemen.

De sedimentaanvoer naar waterlopen varieert sterk in Vlaanderen en is voornamelijk afhankelijk van de geografische kenmerken van het gebied zoals helling, grootte van het afstroomgebied, afwateringsdichtheid, maar ook de ondergrond, het aandeel landbouwoppervlakte en de hoeveelheid erosiebestrijdingsmaatregelen in een gebied. Er is ook een potentiële grote impact van klimaatverandering op de aanvoer van sediment in onze waterlopen. Zo stellen we een hogere piekconcentratie sediment vast doordat er meer grote en intensieve regenbuien zijn.

Er zijn momenteel geen normen vastgelegd die bepalen hoeveel sediment er mag zijn. Toch groeit het inzicht dat er nood is aan een planmatige aanpak. Dat leidde tot de opmaak van het eerste Vlaamse sedimentbeheerconcept en vervolgens ook de opname van waterbodem- en sedimentgerelateerde maatregelen in de stroomgebiedbeheerplannen 2022-2027.

Ook in de drinkwater- en afvalwaterketen besteedt de VMM de nodige aandacht om een teveel aan slib te laten verwerken. Tegelijk bekijken we de mogelijkheden van slib als bron van grondstoffen.

Daarnaast versterkt de VMM het sedimentbeheer op diverse andere domeinen: door het inzetten van de multiparametersondes, het monitoren van saneringen, de link te leggen naar het erosiebeleid en het inzetten van circulair water in het kader van erosiebestrijding.

Naast deze algemene maatregelen, hebben we een aanpak nodig om erosie sterk terug te dringen in specifieke gebieden. De VMM neemt daartoe initiatieven om in partnership met andere actoren gebiedsgericht een duidelijk verschil te maken.

Meer over sediment

Teveel sediment verhoogt kans op overstromingen en tast waterkwaliteit aan »   Recente evolutie: klimaatverandering leidt tot toename sediment »

Sediment aanpakken via plannen en slimme oplossingen »

Gebiedsgerichte aanpak van sediment: van percelen tot afstroomgebieden » Inspirerend voorbeeld: aanpak verontreinigde Winterbeek in waardevol natuurgebied »