Concentratie PAK's

PAK's komen in ons lichaam terecht via voedsel of door ze in te ademen. Verschillende PAK-verbindingen zorgen voor DNA-schade en zijn daardoor erg kankerverwekkend. De bekendste en meest kankerverwekkende PAK is benzo(a)pyreen, afgekort als BaP.

De Europese streefwaarde is overal in Vlaanderen gehaald in 2022.

Er was veel variatie tussen meetplaatsen:

• Hoogste jaargemiddelde in Sint-Kruis-Winkel, vermoedelijk door de extra bijdrage van een lokale industriële bron.
• Laagste jaargemiddelde in het landelijke Houtem (Veurne).

De concentraties varieerden ook in de loop van het jaar:

• De meeste hoge concentraties meten we in de winter en zijn vooral veroorzaakt door gebouwenverwarming met hout.

Benzo(a)pyreen in lucht daalde sterk ten opzichte van 2022:

• Op bijna alle meetplaatsen zien we meer dan een halvering van de jaargemiddelden ten opzichte van 2022.
• Vermoedelijk zijn gunstiger weer (zachte en natte wintermaanden) en lagere energieprijzen (waardoor er minder hout gestookt werd) de oorzaak van deze sterke daling .
• Fluctuaties van jaar tot jaar kunnen het gevolg zijn van de weersomstandigheden. Neerslag kan de stoffractie uitwassen en wind kan meer of minder verontreinigde lucht aan- of afvoeren. Koudere wintermaanden leiden ook tot meer uitstoot door gebouwenverwarming

Voor PAK's zijn vooral die maatregelen belangrijk die de uitstoot van fijn stof door de huishoudens (houtverbranding) en door het wegverkeer verminderen.

• In samenwerking met de sector werd een Green Deal huishoudelijke houtverwarming afgesloten om de uitstoot door houtverbranding te verlagen. Deze werd beëindigd in oktober 2022.
• Voor het stoken van hout zijn er een aantal regels en adviezen.
• Ook bij andere verbrandingsemissies (zoals bij dieselvoertuigen) is de uitstoot van PAK's sterk gelinkt aan de uitstoot van fijn stof. Maatregelen om de uitstoot van fijn stof te verminderen zullen dan ook een impact hebben op de uitstoot van PAK's (zie indicatoren samenstelling wagenpark en activiteiten wegverkeer).

Een volledig overzicht van de maatregelen voor een betere luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.

• Waar liggen de meetplaatsen en welke concentraties werden er gemeten (excel)?