- Met twee nieuwe klepstuwen en een centrale schuif wordt de vernieuwde stuwconstructie weer ‘stuurbaar’. Al naargelang de omstandigheden wordt er meer of minder water doorgelaten. Door het waterpeil te verhogen kan het Demerwater ook in droge maanden door de ‘nieuwe’ Demer in het stadscentrum stromen. Na een periode met veel regen kunnen de wachtbekkens sneller leeglopen om het hoofd te bieden aan een volgende waterpiek.
- Dwars op de Oude Steunbeer staat een betonnen muur die destijds moest beletten dat het water ooit nog Diest zou kunnen instromen. Om de Demer opnieuw door Diest te leiden, moet de muur worden weggenomen. Aan de binnenkant van de Omer Vanaudenhovelaan komt een automatische schuifconstructie die het centrum van Diest zal beschermen tegen hoogwater op de Demer.
- Het vroegere sluishuisje komt niet meer terug. Het bedieningsgebouw van de nieuwe constructie wordt in de wallen geïntegreerd, met erbovenop een uitkijkplatform voor wandelaars en fietsers.
- Vuilafleiders moeten ervoor zorgen dat zwerfvuil de installaties niet kan blokkeren en dat het afval niet door de stad stroomt.
- Over de historische Grote Steunbeer werd jaren geleden een betonnen fietspad aangelegd. Die betonnen platen, die geen deel uitmaken van de oorspronkelijke constructie, worden weer weggenomen. Rond de gerestaureerde Grote Steunbeer komt een boogvormige ‘zwevende brug’ van 3,5 meter breed voor fietsers en voetgangers.
Werken aan waterveiligheid en beleving in Diest
De Demervallei rond Diest is van oudsher heel overstromingsgevoelig. Het gebied is laag gelegen en waterlopen moeten een lange weg afleggen voor in de Schelde vloeien. Om Diest beter te beschermen tegen overstromingen voer(d)en we heel wat werken uit.
Restauratie stuw Grote Steunbeer aan Saspoort
Het water dat nu door de Demer stroomt, komt niet van de Demer zelf, maar van de nabijgelegen Begijnebeek. Het waterpeil van de echte Demer stroomopwaarts van Diest ligt namelijk te laag. Met de restauratie van de Grote Steunbeer, een historische stuwconstructie op de omgelegde Demer ter hoogte van Saspoort, willen we het waterpeil verhogen en de rivier weer écht door de stad leiden. Bovendien zal de renovatie de natuur in de omgeving een boost geven en de waterveiligheid en de beleving verhogen.
De nieuwe stuwconstructie:
- biedt bescherming tegen overstromingen;
- maakt vismigratie mogelijk;
- doet het grondwaterpeil steigen en geeft zo de natuur een boost;
- verhoogt het waterpeil waardoor de Demer terug zichtbaar door Diest zal stromen;
- wordt voorzien van een moderne fiets- en wandelbrug voor doorgaand verkeer tussen Schaffen en Diest
- zorgt voor waardevol erfgoed;
- is gebruiksvriendelijker in beheer.
Werken in verschillende zones
De waterwerken om de Demer volledig door Diest te laten stromen, gebeuren op verschillende locaties in de stad en in meerdere fases. De werken starten aan de Grote Steunbeer aan Saspoort en duren drie à vier jaar afhankelijk van de weersomstandigheden.
Tijdelijke hinder
Om wateroverlast te voorkomen, moet de Demer tijdens alle werkzaamheden door de Grote Steunbeer kunnen blijven stromen. Daarom worden de waterwerken nauwkeurig gepland en stap voor stap uitgevoerd. Ook wordt de mobiliteitshinder zoveel mogelijk beperkt. Op dit moment is er een omleiding voor fietsers en voetgangers tussen Schaffen en Diest. Als alles vlot verloopt, gaat de nieuwe brug in april/mei 2025 open.
Samenwerking met vele partners
Naast de VMM zetten ook de stad Diest, het Agentschap voor Natuur en Bos, het Agentschap Onroerend Erfgoed, De Vlaamse Waterweg, de provincie Vlaams-Brabant en Aquafin hun schouders onder dit project.
Hierdoor kan de VMM veel méér realiseren dan alleen een nieuwe stuw en biedt dit project een belangrijke meerwaarde voor mens en natuur.