Feiten & cijfers
Beleid
Diensten & producten
Projecten
Tips
Toestand, doelstellingen en evolutie doorheen de jaren
Deel online
Dioxines en PCB's binden zich in de lucht aan stofdeeltjes, waarna ze kunnen neervallen op de bodem en op voedingsgewassen. Opname door de mens gebeurt dan ook hoofdzakelijk via voeding en veroorzaakt:
Vanaf 2024 gelden volgende jaardrempels:
Meetplaats in industriegebied gelegen ten NO1 van bedrijf2 | Meetplaats in industriegebied gelegen in andere windrichting1 van bedrijf2 | Jaardrempel (pg TEQWGO2022/(m².dag)) | Meetplaatsen die de doelstelling halen in 2024 |
|---|---|---|---|
0 m - 50 m | 0 m - 20 m | 40 | ✅ 2/2 |
> 50 m - 150 m | > 20 m - 65 m | 16 | ✅ 1/1 |
> 150 m - 300 m | > 65 m - 100 m | 8 | ✅ 2/2 |
Meetplaats op andere locaties dan industriegebied | 6,3* | ❌ 6/8 nabij schrootbedrijven ❌ 3/5 andere locaties |
1 Noord-Oost: [355° : 85°[ - Andere windrichtingen: [85° : 355°[ 2 De jaardrempels voor industriegebieden zijn specifiek afgeleid voor meetlocaties nabij schrootbedrijven met een GPBV-shredderinstallatie. Doordat hier geen link is met de voedselketen, zijn de jaardrempels van meetlocaties in industriegebieden hoger dan van locaties in andere gebieden. * Daalt naar 4,3 pg TEQWGO2022/(m².dag) in 2030.
Deze jaardrempels zijn een maatregel uit het ‘Actieplan Dioxines/PCB’s’. Uit de herziening van de VMM-drempelwaarden bleek dat de achtergrondblootstelling in Vlaanderen reeds zorgt voor een overschrijding van de nieuwe gezondheidskundige advieswaarde* van 2 pg TEQWGO2005/(kg lichaamsgewicht.week): er kan geen veilige drempelwaarde voor depositie afgeleid worden. Daarom kiezen we ervoor om zo laag mogelijke haalbare drempelwaarden in te voeren, én ernaast beleid te voeren om de achtergrondblootstelling in Vlaanderen te doen dalen.
De jaardrempels zijn niet opgenomen in VLAREM. Ze gelden voor de som van 17 dioxines en 12 dioxineachtige PCB’s en worden uitgedrukt met behulp van de toxische equivalentiefactoren (TEF) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) uit 2022. Wanneer de depositiewaarde van een individueel dioxine of PCB beneden de detectielimiet ligt, moet je deze polluent voor de somberekening meetellen als de helft van de detectielimiet (‘mediumgrens’).
* Gebaseerd op het advies van het Europese Voedselagentschap uit 2018.
In samenwerking met de bedrijven en de sectorfederatie DENUO breidde de VMM in 2024 de monitoring nabij schrootbedrijven met een GPBV-shredderinstallatie uit. Dit gebeurde in kader van het ‘Actieplan Dioxines/PCB’s’. In de nabijheid van 11 schrootbedrijven maten we op 13 meetlocaties dioxines en dioxineachtige PCB’s in depositie:
In 2024 maten we ook op 5 andere locaties. Drie meetlocaties lagen in de buurt van een of meerdere gekende industriële bronnen: Beerse, Rieme en Wielsbeke. Twee meetplaatsen lagen niet in de buurt van een gekende bron ('achtergrondlocaties'): Borgerhout (stedelijke, verkeersrijke omgeving) en Wingene (landelijke omgeving). Toetsing aan de jaardrempel is indicatief aangezien we op deze locaties niet het hele jaar rond meten (50% tijdsdekking):
Door de grote impact van het weer kunnen we moeilijk uitspraken doen over langetermijntrends. Wind en regen bepalen namelijk – naast de bron(nen) – een groot deel van de lokale depositie. De deposities van dioxines en dioxineachtige PCB's schommelden voor een aantal meetplaatsen dan ook sterk in de loop van het jaar en doorheen de jaren.
Opgelet: tot en met 2023 drukken we de depositieresultaten van dioxines en PCB’s uit in pg TEQWGO1998/(m².dag), vanaf 2024 in pg TEQWGO2022/(m².dag). Dit heeft een stijgend effect op de dioxineresultaten en een dalend effect op de PCB-resultaten.
Ten opzichte van 2023 zagen we in 2024 op alle meetlocaties een daling van de jaargemiddelde depositie omwille van:
In 2024 konden we het volgende vaststellen op specifieke meetplaatsen:
Op de andere locaties stellen we vast:
Er is een werkgroep dioxines & PCB's samengesteld. VMM werkt hierin samen met Vlaamse en Federale entiteiten. De werkgroep formuleerde verschillende maatregelen in de directe omgeving van schrootbedrijven met shredders om de blootstelling aan dioxines & PCB's via verspreiding van lucht verder te verminderen. Het 'Actieplan Dioxines/PCB's' werd meegedeeld aan de Vlaamse Regering (17 november 2023) met o.a. onderstaande maatregelen:
Maatregel | Hoe ver staan we? |
|---|---|
Afleiden van een hanteerbare en geactualiseerde toetsingswaarde voor de som van 17 dioxines en 12 dioxineachtige PCB’s in depositie. | ✅ Nieuwe toetsingswaarden werden afgeleid (zie Doelstellingen) |
Uitbreiding van de monitoring van de depositie van dioxines & PCB's in samenwerking met de bedrijven en de sectorfederatie DENUO. | ✅ Sinds 2024 voeren de schrootbedrijven voor minstens 3 jaar metingen uit. De VMM en Departement Omgeving volgen de meetresultaten nauw op. Acties worden ondernomen bij overschrijding van de jaardrempel |
Verder inzetten op emissiereductie bij schrootbedrijven met shredder, door o.a. de herziening van de BBT-studie schrootverwerking en sloperij en een opvolgingsplicht in de vergunningen van de schrootbedrijven met shredder. | Lopend. De afronding van de BBT-studie is voorzien tegen eind 2025. Daarna worden de conclusies vertaald in VLAREM. |
Opvolgen van de Waalse humane biomonitoringsmeetcampagne nabij schrootbedrijven met shredders. | ✅ Bekijk de resultaten van de meetcampagne. |