Feiten & cijfers
Beleid
Diensten & producten
Projecten
Tips
Een bouwwerf vergt vaak een tijdelijke verlaging van het grondwaterpeil. Om de impact te beperken, moeten vier stappen gevolgd worden: beperken van het opgepompte debiet en infiltreren in de directe omgeving, hergebruik van het water en pas als laatste opties lozing in een waterloop of riool.
Deel online
Elke bemaling is anders doordat lokaal het grondwaterpeil, de ondergrond (infiltratiemogelijkheid) en samenstelling van het grondwater verschilt (ijzer, verontreinigingen …).
Daarom ontwikkelde de VMM richtlijnen en rekeninstrumenten om de grootte en de impact van een bemaling te beperken:
De richtlijnen gebruik je als leidraad voor het opstellen van een bemalingsnota. Daarin toets je vier opeenvolgende stappen af en motiveer je de voorgestelde oplossing.
Schema met te volgen stappen.
Om de impact op de omgeving te beperken, moet voor elke bemaling eerst de grootte en de impact bepaald worden. Daarbij toets je verschillende mogelijkheden af om het netto, opgepompte debiet te beperken.
Zelfs als je het netto debiet van je bemaling zoveel mogelijk hebt beperkt, blijft er vaak nog bemalingswater over waarvoor je een oplossing moet zoeken. In dat geval onderzoek je eerst of nuttig hergebruik van het grondwater mogelijk is, voordat je een lozing op een waterloop of riolering overweegt.
Voor het (deel van het) bemalingswater dat niet terug in de ondergrond kan gebracht worden en niet nuttig gebruikt kan worden, is lozing op oppervlaktewater of in een kunstmatige afvoerweg voor regenwater de volgende stap.
Voor het (deel van het) bemalingswater dat niet terug in de ondergrond kan gebracht worden, niet nuttig gebruikt kan worden en niet geloosd kan worden op oppervlaktewater of in een kunstmatige afvoerweg voor regenwater, is lozing op riolering de laatste stap.
In de vergunningsaanvraag of melding voor de bemaling moet de aanvrager motiveren waarom bepaalde oplossingen naar retour of lozing niet haalbaar zijn.
De voorwaarden in artikel 5.53.6.1.1. van titel II van het VLAREM stellen dat als een bemaling tijdelijk noodzakelijk is om werken te kunnen uitvoeren, het onttrokken volume bemalingswater maximaal beperkt en het bemalingswater maximaal opnieuw in de grond gebracht moet worden door gebruik van de beste beschikbare technieken. Daarvoor kunnen retourputten, infiltratieputten, infiltratiebekkens of infiltratiegrachten worden gebruikt. Helaas is dit met de huidige best beschikbare technieken (3° onder definities beste beschikbare techniek) niet op elke locatie mogelijk door ruimtegebrek, samenstelling van het grondwater (bv. ijzergehalte, verontreiniging) of opbouw van ondergrond (bv. onvoldoende infiltratiecapaciteit).
Als terug in de ondergrond brengen niet mogelijk is, kan er gekeken worden of het water nuttig gebruikt kan worden. Dit is niet mogelijk indien de bemaling gedeeltelijk of volledig op een perceel ligt, dat is ingedeeld als risicogrond of een perceel waarop een bodemonderzoek werd uitgevoerd. De exploitant neemt bij het beschikbaar stellen van bemalingswater alle mogelijke maatregelen om bijkomende hinder te voorkomen. De aftappunten worden voorzien op veilig bereikbare plaatsen en er wordt duidelijk gesignaleerd dat het water niet bestemd is voor menselijke consumptie.
Het bemalingswater dat na deze stappen nog overblijft moet in eerste instantie afgeleid worden naar de dichtstbijzijnde waterloop of, in het geval er een gescheiden riolering aanwezig is, naar de regenwaterafvoer. Er mag niet geloosd worden in de openbare riolering als er zich binnen een afstand van 200 meter van de bemalingspomp een kunstmatige afvoer voor hemelwater of oppervlaktewater bevindt die via openbaar domein bereikbaar is. Enkel als voorgaande oplossingen niet haalbaar zijn, of als er door de lozing van het bemalingswater wateroverlast voor derden veroorzaakt wordt, mag er geloosd worden op de openbare riolering.
Vaak niet. Dit is het gevolg van de wettelijke randvoorwaarde dat de debieten in de aktename of vergunning gelden als maximumdebieten en de onzekerheden rond de effectieve grondwaterstand tijdens de uitvoering (en dus vereiste verlaging), de doorlatendheid van de ondergrond,…
Een aanvrager die garantie wil dat de aktename of vergunning voldoende ruim is, zodat de bemaling de toegestane debieten niet zal overschrijden, zal een worstcase benadering van de parameters gebruiken. Er wordt ook rekening gehouden met mogelijke vertragingen tijdens de uitvoering. Zo kan een bemaling die in de zomer gepland was (met beperkte verlaging en debiet), uiteindelijk ook tijdens de winterperiode actief moeten zijn (met grotere verlaging en dus hogere debieten).
Langs de andere kant kan dan gesteld worden dat bemalingen die actief zijn tijdens periodes waarin het grondwater laag staat, vaak minder debiet oppompen dan aangevraagd. Het gebeurt soms dat de bemaling zelfs niet nodig is, als het grondwater door de droogte al voldoende gezakt is om de werken uit te kunnen voeren. Dit behoort echter tot de onzekerheden waarop een aanvrager geen impact heeft.