Luchtkwaliteit in de Antwerpse agglomeratie - 2023

Dit rapport bespreekt de luchtkwaliteit in de Antwerpse agglomeratie in 2023. Zowel de gemeten concentraties van stikstofoxides, (ultra)fijn stof en zwarte koolstof, als hun voornaamste bronnen worden besproken. Ook wordt het effect van de huidige lage-emissiezone op de concentraties en het effect van mogelijke volgende fasen met strengere toelatingsvoorwaarden onderzocht. Daarnaast is een korte bespreking van de PFAS-metingen op Linkeroever en de stofmetingen in kader van het stofactieplan voor de Oosterweelwerken opgenomen en wordt het belang van houtverbranding op de concentraties onderzocht.

Luchtkwaliteit

Deel online

De voornaamste conclusies:

• De huidige Europese grenswaarden werden gerespecteerd op de Antwerpse meetplaatsen in 2023. Maar de strengere toekomstige Europese grenswaarden (geldig vanaf 2030) en de nog strengere advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) werden op veel meetplaatsen overschreden.

• Verkeer en houtverbranding waren de belangrijkste bronnen in de Antwerpse agglomeratie: verkeer droeg voor 67% bij aan de uitstoot van stikstofoxiden en 49% van elementair koolstof. Huishoudelijke verwarming (meer bepaald houtverbranding) was de grootste bron voor primair PM_2,5-fijn stof (47%).

• Zowel de uitstoot als de concentraties zijn de laatste 10 jaar sterk gedaald. Echter ook bij de huidige concentraties is er nog steeds een belangrijke gezondheidsimpact.

• De LEZ zorgde voor een versnelde vergroening van het wagenpark en een verbetering van de luchtkwaliteit door onder andere een extra daling van de concentraties zwarte koolstof (roet). Voor NO₂ zijn er geen eenduidige aanwijzingen dat de LEZ voor een extra lokale daling van de concentraties zorgde. De huidige beperkingen van de LEZ focussen voornamelijk op het terugdringen van de uitstoot van roetdeeltjes; het terugdringen van stikstofdeeltjes wordt belangrijker vanaf de eventuele verstrenging in 2026. NO₂ heeft een belangrijke gezondheidsimpact, dus een verdere verlaging van de NO₂-concentraties zou een aanzienlijke gezondheidswinst opleveren voor de bevolking, zeker voor sociaal kwetsbare groepen.

• Op Linkeroever voert de VMM luchtmetingen van PFAS en extra metingen van fijn stof uit. De tijdelijke toetsingswaarde voor PFAS in zwevend stof werd in 2023 op 2 meetplaatsen overschreden, namelijk aan Blokkersdijk (natuurgebied) en aan de Neerstraat (woonzone). Dichterbij het bedrijf 3M en de Oosterweelwerf werden hogere concentraties gemeten.

Bekijk ook:

• Samenvatting van het rapport Luchtkwaliteit in de Antwerpse agglomeratie - 2023
• Naar de feiten en cijfers (indicatorpagina)