Luchtkwaliteit in Antwerpen en Gent verbetert op lange termijn, maar blijft een aandachtspunt

De VMM publiceerde haar jaarlijkse rapporten over de luchtkwaliteit in Antwerpen en Gent in 2021. De jaargemiddelden van stikstofoxides, fijn stof en zwarte koolstof zijn in 2021 iets hoger dan of gelijk aan die van 2020, maar in 2020 werden de luchtconcentraties sterk beïnvloed door de COVID-maatregelen. In vergelijking met de jaren vóór 2020 dalen alle gemeten vervuilende stoffen nog altijd. Verkeer en verwarmen met hout waren in de steden de belangrijkste bronnen voor stikstofoxiden, primair fijn stof en elementair koolstof.

16 december 2022

Deel online

In de rapporten komen de gemeten concentraties van stikstofoxides, fijn stof en zwarte koolstof, en hun voornaamste bronnen in 2021 aan bod. Ook houtverbranding en het effect van de lage-emissiezone worden onderzocht. De VMM voert hiervoor in samenwerking met de stad Antwerpen en de stad Gent extra metingen van de luchtkwaliteit uit in beide steden.

Hieronder de belangrijkste conclusies van de rapporten:

• Voor alle gemeten concentraties (NO₂, PM₁₀, PM_2,5, zwarte koolstof) liggen de jaargemiddelden in 2021 iets hoger dan of gelijk aan de jaargemiddelden van 2020. In 2020 werden de luchtconcentraties sterk beïnvloed door de COVID-maatregelen. In vergelijking met de jaren vóór 2020 dalen alle gemeten vervuilende stoffen nog altijd.
• De Europese grenswaarden voor NO₂, PM₁₀ en PM_2,5 werden op alle meetplaatsen gerespecteerd. De advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) werden overal overschreden. Luchtverontreiniging heeft dus nog steeds een significante gezondheidsimpact.
• Verkeer en verwarmen met hout waren in de steden de belangrijkste bronnen voor stikstofoxiden, primair fijn stof en elementair koolstof. In de Gentse kanaalzone is de industrie de belangrijkste bron.
• De bijdrage van houtverbranding aan de gemeten concentraties van fijn stof (PM₁₀) is in de wintermaanden twee tot drie keer zo hoog als tijdens de zomermaanden.
• De invoering van de LEZ heeft ervoor gezorgd dat in Antwerpen de concentraties zwarte koolstof lokaal extra daalden. Voor NO₂ zijn er geen eenduidige aanwijzingen dat de LEZ voor een extra lokale daling van de concentraties zorgde. De huidige beperkingen van de LEZ focussen vooral op een lagere uitstoot van roetdeeltjes. Minder stikstofdeeltjes wordt belangrijker vanaf de volgende verstrenging in 2026. In Gent is de LEZ recenter ingevoerd dan in Antwerpen en viel de start van de LEZ samen met de COVID-maatregelen, waardoor het moeilijker is om een uitspraak te doen over de LEZ. Ook daar lijkt dat de concentratie zwarte koolstof lokaal extra gedaald is sinds de invoering van de LEZ.

Rapport luchtkwaliteit Antwerpen 2021 Rapport luchtkwaliteit Gent 2021