Goede resultaten na 1 jaar actieplan dioxines en pcb’s
De Vlaamse overheid en de schrootbedrijven legden in 2023 doelen en maatregelen vast om de uitstoot van dioxines en pcb's bij metaalrecyclage te beperken. Vorig jaar daalde de hoeveelheid dioxines en pcb's in neervallend stof op alle meetlocaties. Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns blikt samen met de sector terug op de afgelegde weg.
Deel online
“We zijn tijdreizigers,” zegt CEO van Belgian Scrap Terminal Caroline Craenhals.“We krijgen metaalafval binnen: vaak oud en oorspronkelijk geproduceerd overal ter wereld. Onze shredderinstallaties maken er in een uurtje nieuwe grondstof van. Dat brengt ook uitdagingen met zich mee. Schadelijke stoffen die ooit bij de productie werden gebruikt, kunnen aan het einde van de keten – bij de vermaling – weer vrijkomen. De instroom van metalen is zo complex en heterogeen, dat we op voorhand niet weten welke stoffen waar zitten, zoals het stijgend aantal batterijen of de grote hoeveelheid consumentenproducten uit China.”
Aarnout Ecker, General Manager van sectorfederatie Denuo: “Bij de opmaak van het actieplan was evenwicht belangrijk. De betrokken bedrijven zijn absoluut bereid om hun maatschappelijke rol op te nemen en te investeren, maar niet ten koste van hun bestaan. Onze metaalrecyclagebedrijven zijn de beste in Europa en belangrijke schakels in de Vlaamse industrie. Ze opereren in een heel competitieve, internationale markt. De beperking van dioxines en PCB’s moet voor onze bedrijven praktisch en economisch haalbaar blijven.”
Economisch haalbare drempelwaarden
Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns: “Door intensief overleg tussen de overheid en de sector slaagden we erin dat evenwicht te vinden. Met de drempelwaarden in het actieplan brengen we alle Vlaamse schrootbedrijven op het niveau van onze best presterende leerlingen. De doelen zijn tegelijkertijd ambitieus, economisch haalbaar en wetenschappelijk onderbouwd door de VMM. Daarmee neemt Vlaanderen het voortouw in de Europese Unie, want hoewel er strenge Europese normen zijn voor voeding en water, bestaan die nog niet voor luchtemissies.”
We brengen de afvalbedrijven op het niveau van de best presterende leerlingen.
“We kunnen de bedrijven onmogelijk vragen om de uitstoot van vandaag op morgen drastisch te beperken. De eerste horizon is 2030. Daarna verstrengen de drempelwaarden om uiteindelijk tegen 2050 de emissies tot het minimum te beperken. De drempelwaarden zijn geen harde normen, maar een traject dat we samen met de bedrijven doorlopen.”
Metingen door de VMM, kosten en opvolging door bedrijven
Aarnout Ecker: “Dat traject begint eigenlijk al bij de metingen: hoeveel PCB’s en dioxines zijn aanwezig in het stof dat op en rond de metaalrecyclagebedrijven neervalt? Waar en wanneer zien we pieken? Juridisch lag het moeilijk voor de bedrijven om metingen te doen buiten hun terrein, zoals in de woonzones errond. Door het convenant tussen Denuo en de Vlaamse overheid gebeuren die metingen nu onafhankelijk door de VMM. De bedrijven staan wel in voor alle kosten en de opvolging van die metingen.”
Jo Brouns: “In 2024 zagen we op alle meetlocaties rond de schrootbedrijven een daling van de hoeveelheid dioxines en PCB’s in neervallend stof. De daling was het grootst in Genk-Zuid. 9 van de 11 schrootbedrijven zitten al onder de jaardrempel.”
Wederzijds vertrouwen tussen overheid en sector
Caroline Craenhals: “Als de VMM die metingen bekendmaakt, is dat altijd een spannend moment. Het is zoals een schoolrapport: ook al werk je superhard, je bent pas zeker als je je resultaten krijgt. We zoeken voortdurend naar de beste en efficiëntste zuiveringstechnieken. Verneveling is zo’n techniek: waterdruppels zorgen ervoor dat stof dat vrijkomt bij de vermaling niet wegwaait, maar direct neervalt. Maar soms werkt het niet en moeten we bijsturen. Het is trial-and-error en permanent investeren.”
Jo Brouns: “De VMM handelt op zo’n moment niet alleen als controlerende instantie, maar ook als gespreks- en innovatiepartner. Bij verhoogde meetresultaten gaan we met de bedrijven op zoek naar de beste aanpak. Er lopen nu ook volop BBT-studies: onderzoeken naar de beste beschikbare technieken. Zo kunnen we gerichtere acties vragen van de schrootbedrijven en hen nog beter ondersteunen. Dit actieplan is gebouwd op wederzijds vertrouwen en oplossingsgericht werken. Een intensief proces, maar die aanpak loont.”
De VMM handelt als controlerende instantie maar ook als gespreks- en innovatiepartner.
Heldere communicatie naar gemeente en bewoners
Jo Brouns: “De collega’s van Departement Zorg spelen ook een belangrijke rol. Op basis van de metingen door de VMM gaan zij na of de blootstelling aan de stoffen een gezondheidsrisico kan inhouden voor de omwonenden. Worden de drempelwaarden overschreden, dan lichten ze de lokale besturen in, met eventueel een advies voor de bewoners. Heldere en eerlijke communicatie: ook dat schept vertrouwen.”
Actieplan: minder uitstoot van schadelijke stoffen bij schrootbedrijven |
|---|
Onze Belgische metaalrecyclagebedrijven verwerken elk jaar 3 miljoen ton metaalafval. Van autowrakken en elektronische apparaten tot industrieel metaalschroot. Het afval wordt gesorteerd en vermalen, daarna gescheiden tot nieuwe grondstoffen. Bij de verwerking kunnen schadelijke stoffen vrijkomen, zoals PCB’s en dioxines. Die komen in de lucht terecht en vallen in de buurt weer neer op de bodem of gewassen. Zo komen ze in de natuur en, via voeding, ook in de mens. Met het actieplan engageren de grootste 11 Vlaamse shredderinstallaties zich om de uitstoot van PCB’s en dioxines te beperken.
|
Blijf je graag op de hoogte?
We maken maandelijks voor jou een selectie van de belangrijkste nieuwsberichten op maat van de milieuprofessional.
Volg VMM op sociale media
