Uitstoot vermestende stoffen (stikstof)

Toestand, doelstellingen en evolutie doorheen de jaren

In het kort

Vermesting ontstaat door een teveel aan voedingsstoffen: stikstofoxiden (NO_x) en ammoniak (NH₃). Planten kunnen de overtollige stoffen niet opnemen waardoor ecologische processen en natuurlijke kringlopen worden verstoord.
Landbouw is de belangrijkste bron, gevolgd door transport.
Afname van 44 % sinds 2005, vooral dankzij een daling van de NO_x-uitstoot bij wegverkeer.

De totale stikstofuitstoot daalt met 44 % ten opzichte van 2005:

Vooral de NO_x-uitstoot daalt, voornamelijk dankzij strengere emissienormen bij wegverkeer.
In 2020 was er een sterke daling van de NO_x-uitstoot t.o.v. 2019 door minder verkeer omwille van de coronamaatregelen.
Stijging van het aandeel van NH₃ in de totale stikstofemissie sinds 2005.
De NH₃-uitstoot van de landbouw daalde licht tot en met 2008 en bleef daarna een aantal jaren stabiel om vanaf 2014 terug licht te dalen. Sinds 2022 is de daling wat sterker.
De daling van de NH₃-uitstoot in 2022 en 2023 is voornamelijk toe te schrijven aan een forse daling van het aantal varkens.

Wanneer per sector gekeken wordt, is er:

Een stijging van het aandeel van landbouw van 38 % in 2005 tot 54 % in 2023.
Een toename van de relatieve bijdrage van transport tot 43 % in 2008 en nadien afname tot 30 % in 2023.

Het grootste potentieel voor een daling van de totale stikstofuitstoot situeert zich bij de landbouwsector (NH₃) en het wegverkeer (NO_x).

De maatregelen bij de landbouw worden opgesomd in de indicator uitstoot ammoniak door de landbouw.
Bij het wegverkeer focussen de maatregelen op een modale verschuiving, minder kilometer over de weg en een vergroening van de vloot (zie indicatoren samenstelling wagenpark en activiteiten wegverkeer).

Een volledig overzicht van de maatregelen voor een betere luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.

Daarnaast voorziet het stikstofbeleid (Stikstofdecreet) in een reeks maatregelen die vooral impact hebben op de NH₃-uitstoot.