Uitstoot ammoniak

Ammoniak (NH₃) draagt bij tot:

• De vorming van secundair fijn stof, wat schadelijk is voor de gezondheid.
• Verzuring en vermesting: stikstofdepositie vermindert de plantendiversiteit en maakt planten gevoeliger voor stress door bv. droogte en insecten.
• Daling van de kwaliteit van het grondwater door uitspoeling van nitraat en metalen.

Toetsing aan het Stikstofdecreet toont dat de uitstoot daalde met 9 % in de periode 2015-2022. Maatregelen blijven dan ook nodig om de doelstelling tegen 2030 uit het Stikstofdecreet (40 % afname t.o.v. 2015) te halen.

Het overgrote deel van de uitstoot (95 %) was te wijten aan de landbouw:

• De veeteelt was goed voor 87 % van de totale Vlaamse uitstoot, vooral door rundvee- en varkensstallen.
• Mestverwerking en kunstmest veroorzaakten samen 8 % van de Vlaamse uitstoot.

De andere sectoren hadden een aandeel van maximaal 2 % in de Vlaamse uitstoot.

De totale NH₃-emissie in Vlaanderen nam af met 16 % in de periode 2005-2022: 

• Het grootste deel van de daling van de uitstoot werd gerealiseerd in de veeteelt door de vermindering van het aantal runderen en vooral varkens, de verhoogde voederefficiëntie, de invoering van emissiearme stallen en de emissiearme aanwending van dierlijke mest.
• Het effect van de emissiereducerende maatregelen werd echter deels gecompenseerd door een aanzienlijke toename van het pluimvee. De daling van de uitstoot t.o.v. 2005 bleef dan ook eerder beperkt.
• De daling van de NH₃-uitstoot in 2022 t.o.v. 2021 is voornamelijk toe te schrijven aan een forse daling van het aantal varkens.

De landbouw veroorzaakt het merendeel van de ammoniakuitstoot. Volgende maatregelen uit het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030 dragen bij tot een vermindering van de uitstoot:

• Elektronisch monitoringssysteem op bestaande en nieuwe luchtwassers.
• Hoger verwijderingsrendement bij nieuwe luchtwassers.
• Toepassen van de meest efficiënte technieken voor emissiearme aanwending van mengmest op akkerland.
• Betere voorschriften voor het gebruik van ureum als kunstmest.

Een volledig overzicht van de maatregelen voor een betere luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.

Het stikstofbeleid (Stikstofdecreet) omvat extra maatregelen om de uitstoot van stikstof terug te dringen, waaronder de verdere inzet op emissiearme stallen en afbouw van de veestapel.

• Hoe hoog zijn de ammoniakemissies door de veeteelt per gemeente (excel)?
• Op zoek naar een langere tijdreeks of naar de uitstoot voor een specifieke sector of activiteit? Stel zelf een grafiek samen.
• Hoe wordt de uitstoot berekend?