Uitstoot NMVOS

VOS komen in ons lichaam door ze in te ademen. In eerste instantie veroorzaken ze geurhinder, maar de ene is al problematischer voor de gezondheid dan andere:

• Het kan tijdelijke klachten veroorzaken zoals hoofdpijn, vermoeidheid, en irritatie van de neus, keel en ogen.
• Langdurige blootstelling aan VOS zoals benzeen, formaldehyde en vinylchloride verhoogt het risico op kanker.
• Formaldehyde en andere VOS kunnen op lange termijn ook effecten op de luchtwegen (bvb. astma) veroorzaken.
• VOS draagt bij tot de vorming van ozon en secundair fijn stof, wat schadelijk is voor de gezondheid, gewassen en materialen

Toetsing aan het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030^* toont dat de uitstoot met 52 % daalde tussen 2005-2022. De doelstelling tegen 2030 werd reeds gehaald.

^*Bij de evaluatie van de doelstellingen wordt de uitstoot van natuurlijke oorsprong, uit mestbeheer (stalemissies) en landbouwgronden en door de luchtvaart cruise en de internationale zeevaart niet meegeteld.

Verschillende sectoren hadden een belangrijk aandeel in de Vlaamse NMVOS-uitstoot:

• Grootste bijdrages door de industrie (20 %) met de chemie als belangrijkste emissiebron en landbouw (inclusief emissies uit mestbeheer en landbouwgronden) 34 %, vooral door mestopslag.
• De huishoudens (19 %) hadden ook een groot aandeel door het gebruik van producten op solventbasis, zoals lijm en verf.
• 16 % van de uitstoot was afkomstig van de natuur (bossen en graslanden) en dus niet van menselijke oorsprong.

Sterke emissiedaling in de periode 2005-2022:

• Industrie (- 60 %): daling door verandering van techniek en/of grondstof, de installatie van naverbranders of andere nageschakelde technieken en voor sommige sectoren ook door een afname van de activiteiten (bv. automobielindustrie).
• Energie (- 63 %): daling dankzij de invoering van emissiereducerende maatregelen (o.a. gebruik van opslagtanks met vlottende daken en/of betere afdichtingen) bij de petroleumraffinaderijen en lekdetectie en herstelprogramma’s.
• Transport (- 72 %): daling vooral bij wegverkeer. De NMVOS emissie door wegtransport is in 2022 met 75 % gedaald ten opzichte van 2005. Door strengere emissienormen is de uitstoot in de loop der jaren sterk afgenomen. Benzinevoertuigen zijn verantwoordelijk voor 80-90 % van de NMVOS-uitstoot door wegverkeer. Door het stijgend aandeel personenwagens op benzine vertoont de uitstoot in 2022 voor het eerst sinds 2005 een licht stijgende trend.
• Opname van de 'solventrichtlijn' (Europese richtlijn 99/13/EG, nu Richtlijn Industriële Emissies) in Vlaamse wetgeving in 2001 zorgde voor een sterke daling van het gebruik van organische oplosmiddelen en inzet van nageschakelde technieken vanaf 2002 in o.a. de droogkuis-, coating- en grafische sector.

Voor NMVOS is er vooral reductiepotentieel bij de industrie, meer bepaald bij enkele specifieke industriële processen en bij op- en overslagactiviteiten van vluchtige (petro)chemische producten en bij specifieke huishoudelijke producten.

Een volledig overzicht van de maatregelen voor een betere luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.

• Op zoek naar een langere tijdreeks of naar de uitstoot voor een specifieke sector of activiteit? Stel zelf een grafiek samen.
• Hoe wordt de uitstoot berekend?