In het industriegebied van de regio Genk-Zuid zijn verschillende industrietakken gevestigd die verantwoordelijk zijn voor de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen (polluent). Zo zijn onder meer de activiteiten van Nitto Belgium, een producent van hoogwaardige kleefbanden, en Polyvision, een fabrikant van bouwkundige wandpanelen, bronnen van tolueen in de omgevingslucht. Verder is Norbord, een producent van OSB-platen, niet alleen een bron van tolueen, maar ook van benzeen en xyleen.
Sinds 2008 voert de VMM metingen uit van de vluchtige organische stoffen (VOS) benzeen, tolueen, ethylbenzeen, m+p- en o-xyleen – kortweg BTEX – met een automatische monitor op de Mondeolaan in Genk. In 2024 werd vastgesteld dat voor de metingen van BTEX in omgevingslucht:
Het jaargemiddelde voor benzeen beneden de Europese en de Vlaamse grenswaarde lag.
De tolueenmetingen de WGO-advieswaarden respecteerden.
Het jaargemiddelde van alle BTEX-componenten behalve tolueen is afgenomen of stabiel gebleven.
Tolueen steeds het grootste aandeel in de BTEX-concentraties heeft.
Gezondheidseffect
VOS komen in ons lichaam door ze in te ademen. In eerste instantie veroorzaken ze geurhinder, maar de ene is al problematischer voor de gezondheid dan de andere:
Het kan tijdelijke klachten veroorzaken zoals hoofdpijn, vermoeidheid, en irritatie van de neus, keel en ogen.
Langdurige blootstelling aan VOS zoals benzeen, formaldehyde en vinylchloride verhoogt het risico op kanker.
Formaldehyde en andere VOS kunnen op lange termijn ook effecten op de luchtwegen (bvb. astma) veroorzaken.
VOS dragen bij tot de vorming van ozon en secundair fijn stof, wat schadelijk is voor de gezondheid, gewassen en materialen.
Doelstellingen
Naam
Polluent
Doelstelling
Gehaald in 2024
EU-jaargrenswaarde
Benzeen
5 µg/m³ (o.b.v. uur- en dagwaarden)
✅
Toekomstige EU-jaargrenswaarde (2030)
Benzeen
3,4 µg/m³ (o.b.v. uur- en dagwaarden)
✅
VLAREM - jaargrenswaarde
Benzeen
50 µg/m³ als P98 (o.b.v. dagwaarden)
✅
WGO-advieswaarde
Tolueen
260 µg/m³ per week
1000 µg/m³ per halfuur
✅
✅
Toestand
In 2024:
Respecteerde het jaargemiddelde voor benzeen ruimschoots de Europese en Vlaamse grenswaarde.
Ook de toekomstige EU-jaargrenswaarde wordt reeds gehaald.
Vonden geen overschrijdingen plaats van de WGO-advieswaarden voor tolueen.
Zagen we een grote spreiding bij de tolueenconcentraties, wat wijst op het voorkomen van enkele piekwaarden.
Evolutie
In de regio Genk-Zuid:
Zien we een schommelend verloop voor de BTEX-componenten.
Is in 2024 het jaargemiddelde van alle BTEX-componenten behalve tolueen afgenomen of stabiel gebleven.
Heeft tolueen steeds het grootste aandeel in de BTEX-concentraties.
Hoe pakken we dit aan?
De stuurgroep Genk-Zuid volgt jaarlijks de luchtmetingen op. In de stuurgroep zetelen de betrokken gemeenten, de provincie Limburg, de Vlaamse overheidsinstellingen en de industrie. De VMM stelt op deze stuurgroep de resultaten van de luchtmetingen in de omgeving van Genk-Zuid voor.
Voor vluchtige organische stoffen is er vooral reductiepotentieel bij de industrie, meer bepaald bij enkele specifieke industriële processen en bij op- en overslagactiviteiten van vluchtige (petro)chemische producten en bij specifieke huishoudelijke producten.
