Klimaatverandering in de toekomst

Klimaatopwarming vormt een van de grootste mondiale risico’s voor mens en maatschappij. Een van de voornaamste effecten die de wijziging van de gemiddelde temperatuur, neerslag en potentiële verdamping met zich meebrengen, is dat we vaker te maken krijgen met extreme weersomstandigheden zoals hitte, droogte en wateroverlast.

In hoeverre zal het klimaat verder veranderen? Dat zal afhangen van de mate waarin we erin slagen om de mondiale broeikasgasuitstoot terug te dringen. Er zijn verschillende klimaatscenario’s voor Vlaanderen. Met onze IMPACT-tool hanteren we er drie die je op kaart kan bekijken: laag, midden en hoog. De klimaatverandering in Vlaanderen zal met hoge waarschijnlijkheid evolueren tussen de uiterste grenzen van deze 3 scenario’s.

De waarden voor het klimaat rond 2050 stemmen overeen met een mondiale temperatuurtoename van circa 2,5°C ten opzichte van het pre-industriële niveau. Die toename is haast niet meer weg te denken, als gevolg van het emissieverloop tot nog toe. De kaartbeelden en cijfers voor het klimaat rond 2030 en 2100 stemmen op hun beurt overeen met een mondiale temperatuurstijging van 1,5°C (streefdoel uit Klimaatakkoord van Parijs) en 5,4°C (worst-case scenario).

De synthesekaarten laten toe belangrijkste effecten en impact van die scenario’s  te detecteren, zowel voor het huidige klimaat als voor het mogelijke klimaat rond 2050.

Wat tonen de kaarten?

• De hitteproblematiek treedt eerst op in het oosten van Vlaanderen, maar deint snel uit naar het westen. De maximale impact op de kwetsbare bevolking bereiken we al tegen 2050.
• Droogte manifesteert zich gaandeweg. Niet alleen nabij kernsteden en hoger gelegen zandgronden, maar tegen 2050 ook in omliggende gebieden. Droogte kan zelfs bovenlopen van heel wat waterlopen treffen. De impact op het watersysteem, de ecosystemen en landbouw zal ook na 2050 blijven toenemen.
• De toenemende dreiging van wateroverlast door hevige regenval, met een toename van overstromingen vanuit waterlopen en stormvloeden vanop zee.

Waar begin je om je gemeente, wijk of project aan te passen aan het veranderende klimaat? De klimaatadaptatietools van de VMM leggen de lokale kwetsbaarheden bloot (via de IMPACT-tool) of toetsen locatie-specifiek het potentieel en de effectiviteit van gecombineerde maatregelen af (via de PLAN-tool). Daarnaast kan ook de klimaatbestendigheid van ontwerpvarianten van concrete ruimtelijke projecten beoordeeld worden met een adaptatiescore (via de PROJECT-tool).

De kaarten gebruikt in de klimaatadaptatietools (Klimaatportaal) bieden we aan als open data aan om te downloaden of om in te laden in GIS-software.