Sanering wegwater, verkenning technologische mogelijkheden & case studies
De impact van snelwegwater op de waterkwaliteit van onze waterlopen is een knelpunt dat nog maar sinds kort erkend wordt in Vlaanderen. In dit rapport vind je de samenstelling van de polluenten in het snelwegwater, aanbevelingen voor sanering en oplossingen op maat van enkele case studies. Dit rapport dient als inspiratie voor toekomstige wegenisprojecten om de impact ervan op de waterloop te beperken. Dit rapport is complementair met het UGent-onderzoek naar microplastics uit 2021.
Deel online
Belangrijkste conclusies
- Water dat afgevoerd wordt van grote wegen (zoals autosnelwegen), blijkt verontreinigd te zijn. Tot nu toe werd dit volgens de Vlaamse Milieuwetgeving als niet-verontreinigd hemelwater aangemerkt.
- In de meeste gevallen wordt verontreinigd snelwegwater ongezuiverd rechtstreeks in het oppervlaktewater geloosd.
- Een "first flush effect" (= verhoogde afspoeling na lange periode van droogte) viel moeilijk vast te stellen.
Aanbevelingen en oplossingen
- Als oplossing wordt decentrale zuivering door berminfiltratie aanbevolen. De aanwezigheid van polluenten in infiltratiebermen langs de weg blijft daarbij beperkt tot de bovenste 40 cm, en occasioneel afschrapen en verwerken van de toplaag voorkomt eventuele minpunten van berminfiltratie inzake afwatering en accumulatie van polluenten.
- Indien berminfiltratie niet kan, wordt bij voorkeur gekozen voor een saneringstechniek die geïntegreerd kan worden in het landschap. Concreet betekent dit een olie-afscheider en voorbezinking van sediment gecombineerd met een buffer- en/of infiltratiebekken, al dan niet uitgerust met beplanting (helofyten) of actieve kool adsorptie.
Verontreinigingen
- Snelwegwater bevat olie, zware metalen, PAK’s, dooizouten en zwevende stof, maar ook organische verontreinigingen zoals stikstof en fosfor.
- De meeste verkeergerelateerde polluenten (met uitzondering van zouten) zijn gebonden aan zwevende stof en kunnen op basis van bezinking uit het water gehaald worden.
De meest voorkomende en problematische zware metalen en poly-aromatische koolwaterstoffen die werden gedetecteerd voor de case studies in dit rapport zijn:
- PAK’s: B(a)P, Flu, B(ghi)Pe, B(b)Flu, Pyr, B(k)Flu, Fen
- Zware metalen: zink, kobalt, koper, lood, cadmium
- In het snelwegwater worden ook verhoogde concentraties organisch stof (CZV, BZV), stikstof (Nt) en fosfor (Pt) teruggevonden.
UGent-onderzoek naar microplastics uit 2021
Het onderzoek naar wegwater dateert van 2019. In 2021 werd het rapport 'Onderzoek naar verspreiding, effecten en risico's van microplastics in het Vlaamse oppervlaktewater' gepubliceerd, waarin wordt ingegaan op de problematiek van microplastics, onder meer afkomstig van afstromend wegwater. Beide rapporten vullen elkaar aan.
