De vallei van de Bellebeek is erg overstromingsgevoelig. Door stroomopwaarts water te bergen en stroomafwaarts woonkernen te beschermen, willen we overstromingsschade maximaal inperken. De VMM werkt samen met lokale besturen rond de vroegere Alfene-rivier.
Liedekerke, Affligem, Ternat en Dilbeek
Beheer waterlopen
Droogte
Overstromingen
Deel online
Aanleiding
Wateroverlast in de Portugeesstraat en Kleine Heideweg in Affligem
De Bellebeek en de Steenvoordebeek (vroeger samen de Alfene) treden snel buiten hun oevers. De vele verharding in het stroomgebied en klimaatverandering verhogen de druk op het watersysteem. In 2024 werden verschillende gemeenten getroffen door overstromingen na intense regenbuien. Tegelijkertijd is de vallei gevoelig voor verdroging tijdens droogteperiodes.
Om de vallei beter te wapenen tegen deze uitdagingen werd in 2022 het Riviercontract van de Bellebeek ondertekend. Dat is een set van 41 acties die voortvloeien uit een participatief traject met burgers, overheden en andere lokale actoren. De acties omvatten zowel brongerichte maatregelen zoals de vermindering van erosie en het langer vasthouden van water, als inrichtingsmaatregelen in het valleigebied.
De voorbije jaren werden al heel wat maatregelen genomen zoals:
8 gecontroleerde overstromingsgebieden vangen samen 256 miljoen liter water op.
Verschillende ingrepen verbeteren de afvoer van overtollig water naar de Dender.
Slib- en zwerfvuilruimingen geven de Bellebeek weer meer ruimte.
Veilig overstromen
Overstromingen in de vallei van de Bellebeek zijn onvermijdelijk. Maar als ze voorkomen, moet dat op een veilige manier en met zo weinig mogelijk schade gebeuren. Dat doen we door hogerop zoveel mogelijk water op te slaan in van nature natte gebieden en lager gelegen woonkernen te beschermen met beschermingsdijken.
Tegelijkertijd besteden we ook aandacht aan droogteschade en ecologie in de vallei. Dit kan gaan van realisatie van natte natuur, groene verbindingen en vrij kronkelende waterlopen tot ruimte voor water- en natuurbeleving.
Acties in vier deelgebieden
Het project ‘Watervriendelijke Alfene’ omvat 4 deelprojecten op 4 locaties in de vallei van de Bellebeek. De vier deelprojecten versterken elkaar binnen een globale, integrale aanpak voor het volledige projectgebied. De locaties liggen verspreid over Affligem, Liedekerke, Ternat en Dilbeek.
Deelgebied 1: monding van de Bellebeek (Liedekerke en Affligem)
We richten het mondingsgebied van de Bellebeek zo in dat overstromingsschade maximaal wordt ingeperkt en de ecologische toestand van de Bellebeek verbetert. Dat doen we door bebouwde zones beter te beschermen en water in het mondingsgebied meer ruimte te geven.
Concreet willen we in dit deelgebied de volgende ingrepen uitvoeren:
De aanleg van dijken ter bescherming van de industriezone, Affligemsestraat en Driesstraat, Portugeesstraat, Kleinendries, Driesstraat en de afwaartse zone langs de Maaimeersbeek
De buffercapaciteit verhogen door de opgehoogde oevers van de Bellebeek opnieuw af te graven
De vijver en rietgracht naast de RWZI van Liedekerke inrichten als overstroombaar moerasgebied
De koker onder de brug van de Driesstraat vergroten om voldoende waterafvoer te blijven verzekeren en dieren te laten passeren
Deelgebied 2: de Sluisvijvers van aan de Bellemolen (Affligem)
We zorgen voor een beter gecontroleerde watertoevoer van de Bellebeek naar de Sluisvijvers. Dat zijn twee voormalige visvijvers ten zuiden van de Bellemolen. Dat doen we door de dijken rondom de Sluisvijvers te herstellen en op enkele locaties overloopconstructies (dijkverlagingen) aan te leggen.
Zo kan het gebied bij extreme weersomstandigheden dienen als waterbuffer en worden lager gelegen woonkernen, de Sluisvijverstraat en Stationsstraat in Affligem, beter beschermd.
Deelgebied 3: het Nattebroek en de Keurebeek (Ternat)
De Keurebeek is een rechtgetrokken waterloop die door Ternat stroomt en snel buiten haar oevers treedt. Ter hoogte van de industriezone stroomt ze langs het Nattebroek. Het doel is om het Nattebroek ecologisch in te richten en de Keurebeek erdoor te laten kronkelen. De Keurebeek krijgt zo meer ruimte en kan gecontroleerd overstromen.
Deelgebied 4: de Molenvijver van Bodegem (Dilbeek)
We herstellen de molenvijver aan de watermolen van Bodegem en geven die een nieuwe functie als extra waterbuffer voor de Steenvoordebeek. Stroomafwaarts van de molenvijver ligt een gecontroleerd overstromingsgebied dat de voorbije jaren al een paar keer volledig werd gevuld en dus niet meer volstaat. De molenvijver zal gebruikt worden als extra noodbuffer.
Door de molenvijver weer in te richten als nat gebied, krijgt het valleigebied ook een ecologische opsteker.
Ruimte voor water in de Dendervallei
Het project Watervriendelijke Alfene zet de volgende stap om een aantal cruciale acties uit het riviercontract van de Bellebeek uit te voeren. Het is ook onderdeel van het Territoriaal Ontwikkelingsprogramma (T.OP) Dender van het Departement Omgeving en de Provincie Oost-Vlaanderen.
