Sluismolen in het Sluispark in Leuven

Restauratie Sluismolen in Leuvense Sluispark

De oude Sluismolen op de Dijle is momenteel een vervallen ruïne en takelt af door weer, wind en overwoekering. Ze krijgt een nieuw leven als belevingsplek op het water. Historische elementen blijven behouden en de site wordt verbonden met het Sluispark.

Historisch erfgoed krijgt een nieuw leven

In 2017 nam de VMM de oude Sluismolen over van de stad Leuven op voorwaarde ze te herstellen en een publieke functie te geven. Samen met de stad werd een ontwerp opgemaakt.

We behouden de historische elementen maar geven ze een frisse hedendaagse toets. Zo herstellen we de kademuren en waterschotten en maakt een nieuwe tribunetrap in de molen connectie met de betonnen sluizen.

Sluismolen in het Sluispark in Leuven — De Sluismolen voor aanvang van de werken

Wanneer zijn de werken?

Start werken: maandag 6 oktober
Einde werken: juni 2026

De timing kan veranderen door het weer, het waterpeil van de Dijle en andere omstandigheden.

Welke werken voeren we uit?

Maquette van de Sluismolen na restauratie

We voeren restauratiewerken uit aan de bestaande constructie:

We verwijderen de beplanting, behalve de grote vijgenboom.
We breken het metselwerk gedeeltelijk af, en bouwen het weer op.
We herstellen de kademuren en waterschotten.
We herbouwen de trappen in de molen en het ingestorte platform over de Dijle.

Hinder tijdens de werken

We gebruiken een deel van de graszone in het park als werf. Na afloop herstellen we de graszone.
De Glasblazerijstraat is op sommige momenten tijdelijk afgesloten. We voorzien een omleiding.
De waterspeeltuin is tijdens de werken niet toegankelijk.
Het Flessentrekkerspad blijft zoveel mogelijk open.
De werf wordt volledig afgeschermd voor ieders veiligheid.

Wat komt er later?

De Sluismolen is na de restauratie toegankelijk, maar nog niet volledig afgewerkt. In een latere fase komen er:

Een stalen puntdak, binnen het volume van het oorspronkelijke gebouw.
Een luifel die schaduw biedt en de molen verbindt het het Sluispark.

Wanneer deze elementen geplaatst worden is nog niet bekend.

Maquette van de Sluismolen na afwerking met puntdak en luifel

Met het stalen puntdak op de molen, willen we het oorspronkelijke volume van de Sluismolen op een moderne en hedendaagse manier weergeven. De luifel, die in het park komt, vormt de historische link tussen het Sluispark en de Sluismolen. De materiaalkeuze van de luifel is gelijkaardig aan die van het puntdak.

Over de Sluismolen

De Sluismolen bestaat sinds begin 12de eeuw en had in de Middeleeuwen meerdere functies. Zo was het een brug over de Dijle, toen nog de Kwade Dijle, op het traject van de Sluisstraat en deed ze dienst als sluis voor scheepvaart, waar ze haar naam aan dankt. Daarnaast was het een watermolen voor rogge en tarwe.

Het molengebouw bestond uit twee delen. Het eerste deel stond op de Dijle en werkte als roggemolen en sluis. Het andere deel bevond zich in het huidige Sluispark en werkte als tarwemolen.

In 1451 werd de Sluismolen herbouwd. Na beschadigingen door overstromingen in 1500 en 1532 volgde in 1537 de heropbouw van de sluis. In de 17de eeuw functioneerde de molen als moutmolen. Na zware overstromingen in 1891 werd de waterhuishouding in de binnenstad grondig onderzocht om soortgelijke overstromingen in de toekomst te vermijden.

De Sluismolen in 1997 ©Onroerend Erfgoed — De Sluismolen in 1997 © Onroerend Erfgoed

Pas in 1927 werd het in verval geraakte sluisgedeelte vervangen door een nieuwe constructie: een sluis in gewapend beton, die er nu nog staat.

Archiefbeelden tonen dat de twee delen er rond het jaar 1900 nog altijd stonden. Na 1900 stroomde het Dijlewater steeds meer naar de Leuvense Vaart om scheepvaart door Leuven te behouden. Het waterpeil van de Dijle zakte en de molenfunctie verdween. Op de inventaris van Onroerend Erfgoed lees je meer over de rijke geschiedenis van de Sluismolen.