Integraal beekherstel Ledebeek

De Ledebeek in Lochristi stroomt weer trots door het landschap. De vergeten beek werd over 6,5 km getransformeerd tot een zelfonderhoudend ecosysteem voor heel wat waterminnende fauna en flora.

Lochristi

Droogte

Kwaliteit waterlopen

Overstromingen

Deel online

Situering van de werken

Vanaf de Veldenkensstraat in Destelbergen, over het volledige grondgebied van Lochristi en tot aan de Nieuwe Stationsstraat in Lokeren kreeg de Ledebeek een nieuw profiel dat maximaal voldoet aan de ambities van de VMM. Die zijn vormgegeven door de Europese kaderrichtlijn Water (KRW) en werden op Vlaams niveau vertaald in het decreet Integraal Waterbeleid.

De beek ligt in een zandig gebied met een microreliëf van evenwijdige zandruggen en ondiepe beekdalletjes. De Ledebeek is een van deze kleine beekdalletjes binnen het stroomgebied van de Schelde. Het is een van oorsprong natuurlijke waterloop die in de 13^de en 14^de eeuw werd rechtgetrokken.

Ontdek de transformatie van de Ledebeek in deze video:

Waarom deze werken?

Voor het rivierherstel was de Ledebeek in het gebied zeer kwetsbaar. In de zomer droogde ze uit en in de winter trad ze geregeld buiten haar oevers. Het grillige karakter leidde tot oevererosie en een beek die zich ingraaft en steile wanden vormt. Akkers en tuinen langs de beek verloren ruimte en ook de natuurwaarde en waterkwaliteit van de beek werd aangetast.

Omwonenden noemden het een open riool en sloten hun percelen ervan af. Landbouwers hekelden dan weer het gebrek aan water in de zomer en ondergelopen akkers in de winter.

Waterafvoer en ecologisch beekherstel bevorderen

De Ledebeek onderging een ecologische metamorfose en kreeg een winterbed met 50.000 m³ extra ruimte voor water. Dat zijn zo'n 20 olympische zwembaden.

In het winterbed werden poelen uitgegraven. Die houden water vast in droge periodes en creëren een ecologisch gezonde habitat voor fauna en flora. Kort na de werken werden het winterbed en de poelen onmiddelijk gekoloniseerd door zuurstofproducerende algen; Die brengen op hun beurt een explosie van jong leven in het water, zoals stekelbaars, libellen en juffers.

Om van die habitats een veerkrachtig zelfonderhoudend ecosysteem te maken, liggen op verschillende plaatsen drempels van stenen, dood hout en rietkragen in de Ledebeek. Ze zorgen voor stromingsvariatie, genereren meer zuurstof en zijn een rust- en broedplek voor vissen, insecten, vogels en diverse organismen. Het waterpeil is er in de zomer zo’n 40 cm gestegen, wat een enorme invloed heeft op de drainerende werking van de beek en de grondwaterstanden. Op strategische plaatsen liggen dammetjes in de zijgrachten van de Ledebeek die dit effect versterken en omliggende weilanden natter maken.

De Ledebeek beleven

Ook mensen dichter bij de weelderige Ledebeek brengen was een doel. Langs de waterloop liggen terrassen, die je tot aan het water brengen en staan vogelkijkwanden. Doorheen het gebied komt ook een wandeltraject waar nu nog de laatste hand aan wordt gelegd.

“De omwonenden die ik tegenkom zijn heel blij met het project. Vooral op de extra natuur die werd gecreëerd reageren ze enthousiast. Waar mensen hun tuin vroeger van de beek afsloten, zie je dat ze haar nu terug omarmen.” zegt Bram Bundervoet, ecoloog bij de VMM.

Vandaag is de Ledebeek niet alleen een waterloop, maar een plek waar de natuur haar gang kan gaan, water veiligheid biedt en mensen kunnen genieten van rust en schoonheid. Een duurzaam verhaal van water, natuur en leven.

Vernieuwen en beheren doen we samen

De VMM coördineerde dit project in nauwe samenwerking met meerdere partners. Samen vormden ze een consortium dat inzette op betrokkenheid van de samenleving rond de waterloop. Het consortium ging in gesprek met aanwonenden en betrokken ondernemers. Zo ishet ontwerp is van een aanwonende ondernemer.

Via de website 'Ledebeek verbindt' kon iedereen die op de hoogte wilde blijven of een rol van betekenis in het project wilde spelen op de hoogte blijven.