Herinrichting Schulensmeer

Het Schulensmeer is geen natuurlijk meer maar werd begin jaren 1970-1980 aangelegd voor het winnen van zand. Hoewel het Schulensmeer en het omliggende Schulensbroek zijn uitgegroeid tot een prachtig natuurgebied draagt het gebied de sporen van deze vroegere zandwinningswerken. Tussen oktober 2020 en en december zorgden we met een ecologische herinrichting van het meer voor meer natte natuur en waterberging.

Demervallei

Beheer waterlopen

Kwaliteit waterlopen

Deel online

Binnen dit project zorgde de VMM voor:

✔ het afgraven van de zanddepots

✔ de aanleg van zachte oevers en rietmoeras

✔ het monitoren van de waterkwaliteit

✔ verbinden en verbeteren van vispaaiplaatsen

✔ ruimen van de zandvang

✔ het tegengaan van de verdroging van het gebied door een natuurlijk peilbeheer

✔ een natuurvriendelijke inrichting van waterlopen en grachten

✔ herstellen van het leefgebied van beschermde soorten

Bergen verzetten en oevers afschuinen

Naast het meer waren nog twee oude zanddepots aanwezig. De natte graslanden van vroeger lagen er bedolven onder verschillende meters zand. Er groeiden ook nauwelijks water- en oeverplanten aan de rand van het meer door de grote waterdiepte en de steil afgewerkte oevers. 

De oude zanddepots, kunstmatig opgehoogde terreinen tot wel 6 m hoog, zijn afgegraven. Ongeveer de helft van de oppervlakte is afgegraven tot het vroegere terreinniveau. Hier worden de natte graslanden van weleer hersteld. De andere helft van de zanddepots is dieper uitgegraven, tot onder het waterpeil van het Schulensmeer.

Met de vrijgekomen grond van de zanddepots en de grond uit de zandvang zijn oevers afgeschuind en delen van het Schulensmeer verondiept. In deze zones ontwikkelen zich rietmoeras en waterplanten.

Op die manier werkten we enkel met grond die al aanwezig was in het gebied. Zo moest er geen grond aan- of afgevoerd worden van buiten het gebied en kunnen we zwaar vrachtverkeer in de omliggende dorpskernen vermijden.

Monitoring van natuur en waterkwaliteit

Voor de uitvoering van deze werken moest een enorme hoeveelheid grond verzet worden, 400.000 m³ in totaal. Er werden daarvoor zware graafmachines ingezet. Bij het uitvoeren van deze werken gaan we zorgvuldig te werk om verstoring van natuurwaarden in het gebied tot een minimum te beperken. De kwaliteit van alle te verzetten grond werd uitgebreid onderzocht en voldoet aan de wettelijke normen.

Tijdens de uitvoering van de werken werd de waterkwaliteit voortdurend opgevolgd. Negatieve effecten voor het onderwatermilieu en waterrecreatie, zoals vertroebeling, zijn maximaal vermeden.