Beek- en valleiherstel Molenbeek-Bollaak
Tussen het Netekanaal en de Kleine Nete in Emblem (Ranst) vormen we oude recreatievijvers om tot een natuurlijk krekensysteem. We laten de waterloop opnieuw kronkelen via een meanderende bedding. Het valleigebied zal zo functioneren als natte natuur.
Meanderende bedding in drie zones
In de eerste zone integreerde Natuurpunt in 2015 enkele kunstmatige recreatievijvers. Die vijvers werden gedempt en omgevormd tot een krekensysteem met een patroon van ondiepe geulen. We vergroten dat krekensysteem door de nieuwe meanders ermee te verbinden. Ook in de tweede en derde zone passen we dit principe toe.
De huidige rechte maken we ondieper en voorzien we van drempels. Ze blijft wel behouden als buffer bij hoogwater.
De drie zones samen zijn goed voor 1.850 meter extra waterloop. De waterafvoer wordt vertraagd en de natuurlijke waterberging in de vallei vergroot. Hierdoor daalt de kans op wateroverlast in het stroomafwaarts gelegen gebied.
Schijngetij zorgt voor natte natuur
Door de aanwezigheid van een schijngetij van zo’n 40-50 cm creëren de ingrepen ook natte natuur, meer bepaald zoetwatergetijdennatuur, natte graslanden en voedselrijke ruigten. Hierdoor draagt het project bij aan de instandhoudingsdoelstellingen van de Europese Habitatrichtlijn.
Afbraakwerken en oeverbescherming
Tijdens de werken worden enkele oude koterijen van voormalige weekendverblijven afgebroken. Het aanwezige afval dat doorheen de jaren werd opgestapeld in het gebied wordt vakkundig verwijderd. We bestrijden de exotische vegetatie die in het gebied voorkomt en voeren het af.
Op de rechteroever van de rechte loop plaatsen we bevergaas. Zo is de dijk van het Netekanaal beter bestand tegen graafschade door de bever.
Verloop van de werken
Het beekherstel startte in februari 2023 en werd afgerond in mei 2024. Ook het maaiveld van andere kunstmatige vijvers in kleinere deelgebieden langs de Molenbeek-Bollaak en enkele zijlopen ervan werden hersteld.
Blue Deal en Stroomgebiedbeheerplannen
Het project kadert in de Blue Deal, het plan van de Vlaamse Regering om meer water te bufferen, water langer vast te houden en droogte tegen te gaan. Natuurpunt is beheerder in het gebied en gemeente Ranst verwierf een aantal gronden.
De Molenbeek-Bollaak is aangeduid als een speerpuntgebied in de stroomgebiedbeheerplannen. Het project draagt bij aan het behalen van een goede ecologische toestand voor de Molenbeek-Bollaak tegen 2027, één van de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water. Met deze herinrichting worden ook de natuurwaarden van het gebied verhoogd in functie van de Europese Habitatrichtlijn.