Weerbare Westhoek

Naar aaleiding van de aanbevelingen uit het rapport 'Weerbare Westhoek' van de Taskforce IJzer werken alle waterbeheerders binnen dit project samen om concrete acties rond waterveiligheid uit te voeren.

Beheer waterlopen

Overstromingen

West-Vlaanderen

Deel online

Deze werken binnen dit project maken deel uit van de maatregelen die de Vlaamse Regering eind 2023 goedkeurde op basis van het advies van de Taskforce Weerbare Westhoek. Deze taskforce kwam er nadat de Westhoek en het IJzerbekken in november 2023 werden geconfronteerd met uitzonderlijke regenval en een verhoogde afvoer van regenwater uit Frankrijk.

Wat doet de VMM?

Met onze werken verhogen we het waterbergend vermogen en de afvoercapaciteit bij hoge waterpeilen. We creëren ook een grotere waterbuffercapaciteit die zorgt voor een robuust watersysteem met een grotere weerbaarheid tijdens droge periodes. Tegelijkertijd verbeteren we de stabiliteit van de oevers om te voorkomen dat die op te veel verschillende plaatsen afkalven. Dat beperkt de investeringskosten voor oeverherstel.  

Herinrichting Grote Beverdijkvaart te Nieuwpoort 

Naast het belang van de herinrichting om het risico op overstromings- en droogteschade te voorkomen, zorgt de herinrichting van de Grote Beverdijkvaart voor een ecologische opwaardering, uitbreiding van groenblauwe netwerken en meer natte natuur door de aanleg van een winterbed. De herinrichting biedt ook de mogelijkheid om periodiek hogere waterpeilen in de waterloop te voorzien waardoor er minder grondwater gedraineerd wordt via de bedding. Een hogere waterstand vermindert ook de verzilting en zorgt voor een grotere waterbuffer. Na afronding van de herinrichtingswerking aan de Grote Beverdijkvaart start een gelijkaardig project op de Koolhofvaart. De kostprijs van de inrichtingswerken voor Grote Beverdijkvaart en Koolhofvaart bedraagt in totaal ruim 3 miljoen euro. 

Slibruiming Stenensluisvaart en Houtensluisvaart 

Vooral de hoofdwaterlopen Stenensluisvaart en de Houtensluisvaart zorgen voor de afwatering van ‘De Blankaart’ naar de IJzer.Erosie in de opwaartse gebieden zorgt ervoor dat veel sediment terechtkomt in de laaggelegen overstromingsgebieden waar het sediment bezinkt. Hierdoor slibben beide hoofdwaterlopen aan en groeien ze volledig dicht met waterplanten waardoor het water niet goed meer kan doorstromen. Daarom voeren we in het Blankaartgebied ook slibruimingen uit, om te zorgen voor een goede waterdoorstroming.  Een automatische stuw en pomp op de Stenensluisvaart regelen het waterpeil in het natuurgebied in functie van de doelstellingen vanuit veiligheid, natuur, landbouw en drinkwaterproductie. In uitvoering van het natuurinrichtingsproject van de Blankaart is het waterpeil verhoogd om verdroging tegen te gaan. Het water van de IJzer en de waterlopen van de Blankaart wordt gebruikt voor de productie van drinkwater.    

Er moet 75% van het totaal aanwezige slibvolume uit de Stenensluisvaart uit de waterloop verwijderd worden, dus ruim 15.000 m³ nat slib. Zones met waterplanten worden niet of minder geruimd. Uit de Houtensluisvaart moet er circa 10.000 m³ slib geruimd worden. De ruimingswerken voor Stenensluisvaart en Houtensluisvaart kosten samen ruim 2 miljoen euro. 

Snelle resultaten 

We verwachten dat de resultaten van de slibruiming snel zichtbaar zijn, met een betere waterdoorstroming, een gezondere waterbodem en een herstellende natuur in de omgeving. Door het risico op overstromingen in het gebied te verminderen en de ecologische waarde van het gebied te herstellen, gaan we met dit project ook de effecten van klimaatverandering tegen.