Wegen als waterbevoorraders
Regenwater op onze wegen wordt meestal meteen (al dan niet vertraagd) afgevoerd naar oppervlakte- of grondwater. Met het project Rural Roadwater Rescue gaan de VMM en partners na hoe wegen kunnen transformeren tot klimaatadaptieve waterhubs.
19 juni 2025
Deel online
Op 19 en 20 mei 2025 vond het slotevenement van Rural Roadwater Rescue plaats. Er werd een excursie georganiseerd naar de InnovA58 testsite bij Kloosters in Eindhoven. In Brussel kwamen experts en beleidsmakers samen om de resultaten van een jaar onderzoek te bespreken. Doctor Ingenieur Marjolein Vanoppen schetste in haar keynote meteen de noodzaak dat elke druppel telt.
Nu belangrijker dan ooit
De Europese Water Resilience Strategy, Zero Pollution en Circular Economy-principes uit de Green Deal vragen om actie. België behoort volgens het World Resources Institute tot de landen met de hoogste waterstress, een probleem dat we niet kunnen negeren. In Nederland wil Rijkswaterstaat wegen niet langer zien als watervervuilers, maar als actieve bijdragers aan de waterbalans. Waterbeheerders en wegbeheerders werken samen in dit project. Cerema vergeleek bestaande technieken in Nederland, Duitsland, Frankrijk en Vlaanderen en hield een stakeholder survey om de huidige aanpak in de verschillende partnerlanden in kaart te brengen.
Wetgeving en toekomstperspectieven
Wegwater bevat vervuiling. De VMM maakte in dit project een vergelijking van bestaande regelgeving en richtlijnen op vlak van kwaliteit en doet enkele aanbevelingen om de wettelijke status van wegwater te verduidelijken. Voor hergebruik wordt momenteel nog niet aan wegwater gedacht. Daarom onderzoeken we of we hierin een stap verder kunnen gaan. We verkennen enkele Europese kaders, waaronder de irrigatie wetgeving (Re-Use Act).
Zuiveringsscenario’s
Het Technologiezentrum Wasser (TZW Karlsruhe) heeft potentiële watertoepassingen en nodige zuiveringsscenario’s onderzocht. Uit een eerste verkenning zou wegwater kunnen bijdragen aan laagwaardige watertoepassingen zoals industriële koeling, brandbestrijding, wegkoeling. Met basisbehandeling wordt gedacht aan herinfiltratie, irrigatie van bossen, reiniging van infrastructuur. Bij geavanceerde zuivering aan irrigatie van eetbare gewassen. Dit overzicht wil beleidsmakers inspireren om innovatieve, duurzame watercirculatieoplossingen te integreren in infrastructuurplanning. Of het effectief hergebruik rendabel is, wordt bepaald door vraag en aanbod.
Vraag en aanbod matchen
De participatieve aanpak van Coöperatie Kloosters en Imec brengt gebruiksscenario’s in kaart voor Heverlee (Leuven, Vlaanderen) en Kloosters (Eindhoven, Nederland). Welke rol kan de gemeenschap spelen in de acceptatie en installatie van alternatieve waterbronnen? Coöperatie Kloosters en Imec schetsen de strategie nodig voor cocreatie waarbij het ontwerp met burgers wordt afgestemd in functie van lokale noden op basis van identificatie, uitwisseling, ontwerp, implementatie en onderhoud.
Op het slotevenement werden deze resultaten toegelicht in vier focussessies, waar er verder werd gediscussieerd over wat nodig is:
- What is a CAWH? Overview, strategy & upscaling
- Roadwater quality & legislation
- Roadwater Re-use and treatment options
- Strategic Community Involvement
De VMM leidde de focussessie “Roadwater quality & legislation”.
Kort samengevat
Bij een vraag en aanbod kan hergebruik van water van wegen ingezet worden voor laagwaardige watertoepassingen. Tot op vandaag wordt dit nog niet stelselmatig gedaan. Het project RRR toont welke watertoepassingen mogelijk zijn, welke zuivering nodig is en hoe burgers kunnen worden betrokken. RRR brengt daarbij enkele hiaten in de wetgeving aan het licht. Zo zijn de bevoegdheden lokaal verdeeld en zijn de adviezen niet altijd even consistent in hoe de wegbeheerder de impact op de omgeving op vlak van kwaliteit moet beperken. De aanpak is hoogstens in richtlijnen gegoten. Het kwaliteitsaspect rond afstromend hemelwater wordt wel erkend maar is onvoldoende verduidelijkt in de bestaande regelgeving. Daarnaast is het belangrijk de bestaande wetgeving voor zwemwater, speeltuinen, drinkwater, irrigatie … door te lichten en bij te werken. Daarbij wordt rekening gehouden met mogelijk hergebruik van alternatieve waterbronnen en met microverontreinigingen die hierin kunnen voorkomen. Deze wetgeving werd hier oorspronkelijk niet voor ontworpen en kan mogelijks niet alle risico’s gelinkt aan het gebruik van alternatieve waterbronnen uitsluiten.
Anderzijds, rekening houdend met de huidige en toekomstig te verwachten waterstress, is het belangrijk dit verder te verduidelijken voor verschillende types van water – waaronder “wegwater” - zodat de infiltratie en het gebruik van secundaire waterbronnen veilig is én gemaximaliseerd kan worden. Met Rural Roadwater Rescue dragen we bij aan een veerkrachtige waterstrategie.
Wil je graag meer weten?
Blijf je graag op de hoogte?
We maken maandelijks voor jou een selectie van de belangrijkste nieuwsberichten op maat van de milieuprofessional.
Volg VMM op sociale media
