Waterland plant Wisselboom in Brugge: waterprojecten in de kijker
Waterland vzw plantte de tweede Wisselboom in Brugge. Stad Genk schenkt de boom voor hun inzet voor een klimaatbestendige leefomgeving. In Brugge werkt Waterland nauw samen met de stad aan innovatieve projecten rond water, groen en burgerparticipatie.
Deel online
Een wandeling door de Magdalenawijk en het Astridpark maakt duidelijk hoe Waterland en Stad Brugge samenwerken om de historische stad toekomstbestendig te maken. De stad investeert in projecten die water zichtbaar en voelbaar maken in het hart van de stad.
Samen met de burger
Waterland vzw betrekt bewoners uit de binnenstad om publieke én private ruimte groener en meer waterdoorlatend te maken. Hoe meer water infiltreert in de grond of opgevangen wordt, hoe beter voor fauna en flora. Via het participatietraject in de Magdalenawijk krijgen bewoners inspraak. “Met analyses uit de klimaatadaptatietools van de VMM en met visualisaties maken we de gevolgen van klimaatverandering (hitte, droogte, wateroverlast) zichtbaar voor de bewoners”, vertelt Lieven Symons van Waterland vzw. De wijk blijkt een hitte-eiland, ondanks haar ligging vlak bij het water en het Astridpark. Met inspraak en ideeën van de bewoners, samen ontharden en vergroenen (onder andere via geveltuintjes), krijgt regenwater weer de kans om te infiltreren.
Klimaatadaptatie begint in de straat, maar vertaalt zich ook naar particuliere tuinen. Via tuincoaches worden inwoners ondersteund om hun tuin klimaatrobuuster te maken. De ambitie is duidelijk: elke druppel laten infiltreren waar hij valt. “In een waterstad als Brugge voelt Waterland zich helemaal thuis", legt Lieven Symons uit. “In de Magdalenawijk gaan we op zoek naar grote en kleine maatregelen om water en groen ruimte te geven in een dichtbebouwde omgeving. Ook op de waterzijde experimenteren we met andere functies en aandacht voor waterkwaliteit. Deze boom planten we als oproep naar de Bruggelingen in de wijk: elk idee of elke plek waar je mee aan de slag wil gaan, is welkom.”
Deze boom planten we als oproep naar de Bruggelingen in de wijk: elk idee of elke plek waar je mee aan de slag wil gaan, is welkom.
Aanplant Wisselboom
Brugge als slimme waterstad
Project Waterwijs - Blue4Green* zet in op een digitaal beleidsdashboard, een uitgebreid meetnetwerk en slimme sturing van de Brugse reien. Schepen van Openbaar Domein Franky Demon: “De waterbalans van de stad zal na afloop van het project continu gemonitord en bijgestuurd worden, met oog op de waterkwaliteit en kwantiteit en vergroening. Het project focust op een slim en duurzaam beheer van de Brugse waterlopen, om nog beter voor de bomen en het groen in de stad te zorgen. Door de waterreserves, zoals de Brugse reien, te bewaken en de stadsnatuur te koppelen aan sensoren, blijft Brugge groen. Dat maakt Brugge weerbaarder tegen hitte, droogte en wateroverlast. En het houdt onze stad leefbaar voor mens, dier en plant.”
Door de waterreserves, zoals de Brugse reien, te bewaken en de stadsnatuur te koppelen aan sensoren, blijft Brugge groen. Dat maakt onze stad weerbaarder tegen klimaatverandering en houdt ze leefbaar voor iedereen.
Meten is weten
Sensoren in de bodem en langs de reien meten de grondwaterstand en waterkwaliteit. Die inzichten helpen de stad om bomen en planten slimmer te verzorgen en beter bestand te maken tegen droogte en hitte. In het Astridpark staat een treurbeuk met sensoren die de sapstroom en de groei meten. Zo kunnen we beter inschatten hoeveel hittestress de boom ondervindt. En dat is niet de enige: de stad monitort het welzijn van 93 jonge bomen op haar grondgebied via stamgroei- en omgevingssensoren. Het doel? Slim irrigeren met water uit de Brugse reien, in plaats van opgepompt water. Ook de grondwatertafel wordt gemeten, zodat vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd kunnen worden.
De TreeWatch-boommonitor is een onderdeel van het project Waterwijs.
De data van deze sensoren worden ook gebruikt in een 'digital twin' van het watersysteem. Zo kunnen simulaties gemaakt worden en kan het beheer nog beter afgestemd worden op de noden van de stad. Met stuwen kan Stad Brugge het waterpeil van de reien sturen. Zo houdt de stad voldoende voorraad aan om bomen en planten van water te voorzien, zelfs in droge periodes.
Waterkwaliteit en kwantiteit
Naast infiltratie en buffering, focust Brugge ook op waterkwaliteit. Een ander onderdeel van het project Waterwijs - Blue4Green is het zuiveren van het water in de Brugse reien met planten en micro-organismen. Het doel? Volgend jaar veilig zwemmen in de zwemzone aan de Langerei.
Bij hevige regen stijgt het waterpeil in de riolen. Via overstorten komt dat water in de reien terecht. Door beter te bufferen, wil Brugge die overstorten beperken. Stad Brugge onderzoekt samen met Waterland vzw waar ‘Ruimte rond de Kolk’ kan gemaakt worden. ‘Ruimte rond de Kolk’ betekent dat mobiliteitsruimte in een brede straat wordt ingeperkt om regenwater via een afhellend straatvlak naar de kolk te leiden. Een eenvoudige, maar krachtige ingreep die wateroverlast vermindert en de straat verkoelt.
Wisselboom als symbool van samenwerking
De Wisselboom aan de Boninvest staat op een plek waar gebouwen plaatsmaakten voor groen, vlak bij het water. Een bewuste keuze van Waterland vzw, die hiermee het belang van de samenwerking met Stad Brugge onderstreept. “Deze boom is een teken van hoop,” knikt Kristien Gevers, projectleider Green Deal Klimaatbestendige Omgeving, die verbindt mensen, organisaties en ideeën. We hebben veel groen nodig om onze steden weerbaarder te maken tegen de klimaatverandering.”
Ook burgemeester Dirk De fauw benadrukt de gezamenlijke ambitie: “Elke steen die we lichten, elke vierkante meter die we ontharden, elke druppel die we vasthouden, helpt onze stad vooruit.” Hij besluit: “Brugge is een stad van bruggen – letterlijk en figuurlijk. Met initiatieven zoals die van Waterland bouwen we aan een stad waar water en mens elkaar vinden. De Wisselboom aan de Boninvest is niet alleen een symbool voor klimaatadaptatie, maar ook voor samenwerking en betrokkenheid. Samen blijven we investeren in een groene, gezonde en toekomstgerichte stad voor alle Bruggelingen.”
Elke steen die we lichten, elke vierkante meter die we ontharden, elke druppel die we vasthouden, helpt onze stad vooruit. Samen blijven we investeren in een groene, gezonde en toekomstgerichte stad voor alle Bruggelingen.Enkele sfeerbeelden
De Wisselboom in Brugge is een inheemse boom: de fladderiep (olm)
Evy Dewulf (Regionaal Landschap Houtland & Polders), Franky Demon (Schepen van Openbaar Domein, stad Brugge), Lieven Symons (Waterland vzw), Dirk De fauw (burgemeester, stad Brugge) & Kristien Gevers (VMM)(*) Waterwijs/Blue4Green is een initiatief van Stad Brugge, gerealiseerd binnen het European Urban Initiative programma, in nauwe samenwerking met Waterland, De Vlaamse Waterweg, Farys, iFLUX, Kytos, UGent en Sumaqua.
De Wisselboom is een prijs uitgereikt binnen de Green Deal Klimaatbestendige Omgeving. Met deze prijs erkennen de Vlaamse Milieumaatschappij en het Departement Omgeving deelnemers aan de Green Deal die zich inspirerend inzetten voor een klimaatbestendige leefomgeving. De vorige winnaar mag telkens een nieuwe laureaat voordragen — een symbolische ‘wissel’ tussen inspirerende voortrekkers in klimaatadaptatie. De winnaar mag zelf bepalen waar een inheemse boom wordt aangeplant, in samenwerking met de Regionale Landschappen. De eerste Wisselboom werd geplant in Genk.
Blijf je graag op de hoogte?
We maken maandelijks voor jou een selectie van de belangrijkste nieuwsberichten op maat van de milieuprofessional.
Volg VMM op sociale media
