Vlaanderen stimuleert investeringen in propere waterlopen
Vlaams Minister van Omgeving Jo Brouns investeert 5,7 miljoen euro in 25 lokale projecten om waterlopen natuurlijker te maken via natuurlijke oevers, hermeanderingen en vismigratieknelpunten. Ze bufferen meer water en geven het waterleven meer kansen.
30 januari 2025
Deel online
Niet alleen de waterkwaliteit van waterlopen laat vaak nog te wensen over, ook de structuurkwaliteit en vismigratie via waterlopen moet nog sterk verbeterd worden. Daarom focust de Vlaamse overheid op maatregelen die ook waterbuffering, waterinfiltratie en droogtebestrijding verbeteren. Zo zorgen we niet alleen voor meer biodiversiteit en een betere waterkwaliteit, maar vermindert ook de negatieve impact van de klimaatverandering. Er is ook aandacht voor het aspect waterbeleving.
Oproep Levend Water
In maart 2024 lanceerde de VMM voor de tweede keer een projectoproep Levend Water gericht naar lokale beheerders van waterlopen. In totaal werden er 34 projecten ingediend. Na beoordeling door een jury besliste de minister om 25 projecten te ondersteunen voor 50% van de totale projectkost. De projecten liggen verspreid over Vlaanderen en richten zich op:
hydrologisch herstel van waterlopen door hermeandering van vroeger rechtgetrokken waterlopen en het openleggen van overwelfde waterlopen
oplossingen voor vismigratieknelpunten
natuurlijker maken van de oeverstructuur door verharding weg te nemen en oevers af te schuinen
beter bescherming van bewoonde infrastructuur tegen wateroverlast
ingrepen om afstromend regenwater te vertragen en oppervlaktewater te bufferen
herstel van natuurlijke poelen en valleien wat hun sponseffect verbetert en verdroging tegengaat
projecten die voorzien in infrastructuur voor zachte recreatie (zoals wandelen en fietsen) en verbetering van de waterbeleving
Deze investeringen zorgen voor 6 km extra waterloop door hermeandering en bijna 100.000 m³ meer bergingsvolume voor water. Een tiental vismigratieknelpunten wordt opgelost waardoor bijkomend 59 km waterloop optrekbaar wordt voor vissen. Over een lengte van een zestal kilometer worden oevers van waterlopen onthard. Minister Brouns ondersteunt niet alleen investeringsprojecten, maar ook een aantal studieprojecten die nagaan welke investeringen op welke plaatsen de grootste impact hebben en best zo snel mogelijk uitgevoerd worden.
Enkele projecten uitgelicht
1. Levend Langgeleed Adinkerke - Nieuwpoort
Het Langgeleed ligt in de duinpolderovergang van de Westhoek, vlakbij de zee. Over de lengte van de kustlijn tussen De Panne en Nieuwpoort komt het oppervlaktewater uit de duinen in het Langgeleed terecht. Het Langgeleed is een unieke zoetwaterbiotoop die heel wat interessante dieren en planten herbergt.
De gemeente Koksijde, de provincie West-Vlaanderen, Aquaduin en de Westkustpolder zetten met dit project volop in op een beter, moderner en duurzamer waterbeheer dat nog meer kansen biedt voor deze biotoop.
- Door schuiven en stuwen te vervangen en passages te bouwen worden alle migratieknelpunten weggenomen.
- Waar het Langgeleed nu overwelfd is, op de militaire basis van Koksijde, wordt het Langgeleed volledig in open profiel hersteld en worden paaiplaatsen, ecologische oevers en plas-draszones ingericht.
- Door de instroom van kanaalwater in het Langgeleed af te sluiten verbetert de waterkwaliteit van het Langgeleed.
- Tot slot wordt geïnvesteerd in een modern peilbeheer waardoor meer water geborgen kan worden in natte periodes en meer water beschikbaar is in droge periodes.
Bij dit project wordt ook volop gezocht naar draagvlak van de buurt en omwonenden.
2. Beekpark Noord
Het Beekpark ligt in het centrum van de gemeente Nijlen en huisvest sinds 2022 een beverfamilie. De dammen die de bevers bouwden op de oever van de Nijlense beek in het Beekpark verhogen het overstromingsrisico voor de huizen in de buurt.
- Via het project worden de beekoevers verruimd en verflauwd waardoor meer water kan gebufferd worden. Er wordt niet geraakt aan de dammen, burchten of het leefgebied van de bevers.
- Een deel van het park wordt als natuurpark heringericht met natuurlijke groene buffers.
- De oever wordt opengemaakt en het overstromingsgevoelige pad wordt hoger gelegd.
De werken moeten ervoor zorgen dat de recreatieve functie van het gebied aangepast wordt aan de natuurfunctie en het leefgebied van de bever.
3. Valleiherstel Oude en Nieuwe Stiemerbeek
Op het grondgebied van de gemeente Diepenbeek ligt enerzijds de Oude Stiemerbeek en anderzijds de Nieuwe Stiemerbeek. De Oude Stiemerbeek ligt in een ingebuisde aftakking van de Nieuwe Stiemerbeek tot de Plompaertmolen. Vanaf deze molen ligt de Oude Stiemerbeek in open bedding.
- De ingebuisde bedding wordt opnieuw opengelegd en ingericht en ontvangt meer debiet.
- De Oude Stiemerbeek krijgt een breed profiel met zomer- en winterbed en met lokale plas-draszones.
- Om te voorkomen dat de stroomafwaarts gelegen scholencampus teveel debiet zou krijgen wordt een by-pass aangelegd van de Oude Stiemerbeek naar de Demer.
- Ook de Nieuwe Stiemerbeek wordt behouden en op bepaalde locaties aangepast. Zo kunnen grote debieten afgevoerd blijven worden.
- Verdeelconstructies en peilsensoren moeten garanderen dat elke waterloop het juiste debiet kan verwerken.
- Fietspaden en aangepaste bruggen moeten ervoor zorgen dat het aangenaam en rustig blijft zodat maximaal van de omgeving kan genoten worden.
Zo worden de waterlopen natuurlijker gemaakt en meer klimaatrobuust gemaakt.
Blijf je graag op de hoogte?
We maken maandelijks voor jou een selectie van de belangrijkste nieuwsberichten op maat van de milieuprofessional.
Volg VMM op sociale media
