Verhoogde meetresultaten PFAS in de lucht in Ronse
In Ronse zijn deze zomer op verschillende meetplaatsen nabij textielbedrijven verhoogde PFAS-waarden gemeten in de depositie: de PFAS die uit de lucht neerkomt in de omgeving (bv. via regen). Omdat het om een beperkte set van meetresultaten gaat, is het nog te vroeg om uitspraken te doen over de impact op de gezondheid en de leefomgeving.
18 oktober 2024
Deel online
In opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij doet VITO metingen naar PFAS in de lucht op verschillende plaatsen in Vlaanderen. Er wordt zowel de hoeveelheid PFAS gemeten die in de lucht zweeft (de luchtconcentratie), als de hoeveelheid PFAS die neervalt (de luchtdepositie).
Sinds juli is er een meetcampagne in Ronse op 5 meetlocaties naar PFAS in depositie. De meetcampagne loopt nog tot en met oktober. Om de 28 dagen worden depositiestalen opgehaald en geanalyseerd. Uit de meetresultaten van juli en augustus blijkt dat de depositiestalen veel meer PFAS bevatten dan gemiddeld in Vlaanderen. Er is een piekwaarde gemeten op twee locaties. Wat die éénmalige hoge PFAS waarde (PFAS TOTAAL = 480 ng/m².dag) veroorzaakte, is (nog) niet geweten.
De VMM heeft de resultaten ondertussen gedeeld met de experten van het Departement Zorg, Departement Omgeving, de OVAM, de PFAS-coördinator, het gemeentebestuur van Ronse en de bedrijven in de buurt waar de verhoogde waarden zijn gemeten.
Welke PFAS werden gevonden?
Er werd vooral PFBA gemeten, een type PFAS dat in Vlaanderen op veel locaties wordt gemeten in het grondwater. De gemeten waarden kunnen niet zomaar doorgetrokken worden naar een jaargemiddelde waarde. We kunnen de meetresultaten wel vergelijken met de gemiddelde depositie op een aantal typelocaties. Uit die vergelijking blijkt dat de maximumwaarde (PFAS TOTAAL = 480 ng/m².dag) in Ronse sterk verhoogd is. Bovendien wordt het normenkader voor luchtdepositie nog ontwikkeld.
Wat betekenen de meetresultaten?
Het is nog te vroeg om conclusies te trekken, omdat het over een zeer beperkte set meetresultaten gaat. Eenmalig hoge meetwaarden betekenen niet dat er een onmiddellijk gevaar is voor de gezondheid. Ze zijn wel een duidelijk signaal om de vinger aan de pols te houden.
De VMM deelde deze informatie ondertussen met experten van de OVAM, Departement Zorg, afdeling Handhaving van Departement Omgeving en de PFAS-coördinator. Het is mogelijk wel relevante informatie voor de lopende bodem- en handhavingsdossiers in Ronse. Ook het gemeentebestuur van Ronse is deze week geïnformeerd.
Wat nu?
De metingen worden verdergezet, zowel in Ronse als op andere plaatsen in Vlaanderen. Meer meetresultaten kunnen meer inzicht geven over de impact op bodem en het grondwater (het gaat hier om PFAS met een kortere ketenlengte die snel in het grondwater geraken) en hoe frequent die hogere waarden voorkomen.
Daarnaast heeft de Vlaamse overheid textielbedrijven opgelegd een deskundige in te schakelen om na te gaan of er PFAS worden uitgestoten naar de lucht. De afdeling Handhaving van het Departement Omgeving doet naast omgevingsmetingen ook gerichte emissiemetingen PFAS op basis van het risico-gebaseerd monitoringsprogramma. Ook bij een bedrijf in Ronse werden emissiemetingen uitgevoerd.
Met een relevante hoeveelheid aan meetresultaten en de informatie die we verkrijgen uit het onderzoek van de individuele bedrijven kunnen onderbouwde uitspraken gedaan worden over de impact en relevantie van de metingen en de mogelijke bronnen. Op basis van de analyse kunnen eventueel ook bijkomende maatregelen genomen worden.
Lees meer: Verhoogde PFAS-waarden gemeten in de lucht in Ronse