PFAS meten is weten

Op de locaties waar PFAS opdook, moesten de meest acute problemen, risico’s en noden snel gedetecteerd worden. Daarom ondersteunde de VMM gebiedsgericht met een specifiek monitoringscampagne naar PFAS in de omgeving van de Oosterweelwerf. Tegelijkertijd moest de verspreiding van PFAS in het milieu in het algemeen beter in kaart gebracht worden. Daarvoor zette de VMM begin dit jaar ook een grootschalige monitoringscampagne op naar PFAS in oppervlaktewater, grondwater, drinkwater en afvalwater. De expertengroep baseert zich op de resultaten van deze metingen, samen met de kennis van andere instanties, om aanbevelingen te formuleren voor het PFAS-actieplan.

18 juli 2022

Deel online

Hieronder vind je een overzicht van de PFAS-metingen die de VMM uitvoert of uitgevoerd heeft in alle milieucompartimenten waarvoor de VMM bevoegd is.

PFAS in zwevend stof in Zwijndrecht: ruim onder tijdelijke toetsingswaarden

In de bodem van het projectgebied van de Oosterweelverbinding werden hoge PFAS-gehaltes vastgesteld. De vraag werd gesteld of deze door verspreiding via de lucht op de bodem zijn terecht gekomen. Daarom startte de VMM midden 2021 samen met VITO een specifiek onderzoek naar PFAS in de lucht in de omgeving van 3M en de Oosterweelwerf. De resultaten van dat onderzoek tonen aan dat in die omgeving effectief PFAS-verbindingen aanwezig zijn in de lucht. Om die PFAS-metingen te evalueren is er op dit moment nog geen wettelijk kader. Er is wel een tijdelijk toetsingskader met waarden waaraan de omgevingsconcentraties getoetst kunnen worden. Op alle meetlocaties in het onderzochte gebied liggen de gemiddelde concentraties ruim onder deze waarden.

Raadpleeg het volledige onderzoek »

PFAS in waterlopen: inventarisatie loopt

De PFAS-crisis die incidenteel opdook op bepaalde locaties, toonde aan dat de verspreiding van PFAS in het milieu beter in kaart moest gebracht worden. Daarom zette de VMM begin dit jaar een grootschalige monitoringscampagne op naar PFAS in Vlaamse waterlopen. Zo willen we een beeld krijgen van de verschillende PFAS-concentraties en de impact van mogelijke bronnen naar het oppervlaktewater. We meten afvalwater (zowel bedrijfseffluent als dat van RWZI’s), oppervlaktewater, putwater, waterbodem en biota (visweefsel).

De monitoringscampagne wordt mee gestuurd vanuit een hiervoor opgerichte klankbordgroep, waarin de betrokken instanties van de Vlaamse Overheid zijn vertegenwoordigd. Voor een snelle communicatie van de eerste gevalideerde meetresultaten werd een automatische gegevensuitwisseling opgezet met o.a. het Agentschap Zorg en Gezondheid en de Afdeling Handhaving van het Departement Omgeving. De meetcampagne loopt tot eind oktober. Op basis daarvan brengt de VMM een eindrapport uit tegen eind 2022.

PFAS in grondwater: meetcampagne afgerond, nog geen normenkader

Naast het onderzoek in waterlopen startte de VMM in het voorjaar van 2022  ook - voor het eerst -  een meetcampagne naar PFAS in het ondiep freatisch grondwater. Dat grondwater staat het nauwst in contact met andere compartimenten zoals bodem, lucht en oppervlaktewater die een rol kunnen spelen in de verspreiding van PFAS.

Er is diffuse verontreiniging vastgelegd in het grondwater. Aangezien er nog geen normenkader is vastgesteld, kunnen we de ernst er van nog niet voldoende inschatten. Met diffuse verontreiniging wordt een verspreiding bedoeld waarbij geen directe vervuilingsbron kan worden aangeduid. Dat is in tegenstelling tot een puntverontreiniging waarbij bv. sprake is van een hotspot aan verontreinigingen afkomstig van een gekende puntbron. Dergelijke puntverontreinigingen worden verder opgevolgd door OVAM, die hiervoor bevoegd is.

Er is ook verder onderzoek nodig om meer inzicht te krijgen in de manier waarop PFAS verspreidt en wat de link is met eventuele puntbronverontreinigingen.

Ga naar de resultaten van deze meetcampagne »

PFAS in drinkwater: resultaten binnen de Europese norm

De VMM startte ook een onderzoek naar PFAS in drinkwater. Daarvoor gaf de VMM aan de waterbedrijven de opdracht om een meetcampagne te houden van juni t.e.m. september 2021. Dit voorjaar publiceerde de VMM een rapport met een analyse van de resultaten. Hieruit blijkt dat het Vlaamse drinkwater voldoet aan de Europese norm voor de 20 meest relevante individuele PFAS (PFAS-20). Bij geen enkele analyse wordt de Europese drinkwaternorm van 100 nanogram per liter voor PFAS-20 overschreden.

Download het volledige rapport » 

Ook het

is intussen beschikbaar.