Meanderende Gaverbeek versterkt natuurwaarde in De Gavers

De Gaverbeek kronkelt sinds kort door De Gavers in Harelbeke. Een meanderende bedding maakt de waterloop 130 meter langer. Dankzij de extra ruimte kan ze meer water bergen, verbetert de waterkwaliteit en is ze waardevoller voor fauna en flora. De VMM financierde de werken als onderdeel van de Blue Deal en voerde ze uit in samenwerking met de provincie West-Vlaanderen. De ingreep maakt deel uit van de uitbreiding van het provinciedomein met 20 hectare, tot in totaal 212 hectare.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: “Dankzij de Blue Deal zal Vlaanderen maar liefst meer dan 80 km aan waterlopen natuurlijk herinrichten. Door waterlopen opnieuw te laten meanderen komt er letterlijk meer ruimte vrij voor water. Het is dus een cruciaal wapen tegen droogte. Dankzij de Blue Deal zal de Gaverbeek klimaatbestendig zijn zodat ze als natuurlijke buffer voor ons kostbare water kan dienen”.

Jurgen Vanlerberghe, gedeputeerde provincie West-Vlaanderen: “Met deze herinrichting is de natuurlijke dynamiek van de Gaverbeek hersteld, de beek vervult er opnieuw zijn rol als ecologisch waardevol en waterbergend element in het provinciedomein De Gavers.”

Impact op natuur en aanpak droogte

Over een afstand van ca. 900 meter liggen voortaan drie meanders aangesloten op de Gaverbeek. Voorheen stroomde ze door een rechte bedding met verharde oeverversteviging. Maar liefst 5.000 m² beton werd voor dit project verwijderd. Door het rechte traject te dempen komt er ruimte vrij voor bosontwikkeling. Het vervangt onder meer de bomen, voornamelijk exoten, die verdwenen voor de nieuwe meanders. De gekapte oppervlakte wordt volledig gecompenseerd.

De ecologische kwaliteit van de Gaverbeek is één van de slechtste in Vlaanderen. Een natuurlijke inrichting zoals deze is dus zeer impactvol voor de waterloop en haar omgeving. Het kronkelende patroon zorgt voor stromingsvariatie wat versterkend werkt voor de biodiversiteit op het domein. Zo werden kort na de werken reeds vissende reigers en ijsvogels gesignaleerd. De nieuwe meanders zorgen voor extra ruimte en functioneren als natuurlijke buffer die water langer vasthoudt in droge periodes. Een gemaaid graspad langs de meanderende Gaverbeek draagt bij tot de landschappelijke belevingswaarde van het provincieomein.

Meanderende Gaverbeek in het provinciedomen De Gavers in Harelbeke

Om dit project te realiseren, sloten de VMM en de Provincie West-Vlaanderen in 2020 een samenwerkingsovereenkomst af. Ze deelden de studiekosten, als waterloopbeheerder financierde de VMM de werken zelf via het Europese herstelfonds Vlaamse Veerkracht.

Download de publicatie 'De Gaverbeek, in galop naar een goed watersysteem' »

Uitbreiding provinciedomein De Gavers

De nieuwe meanders zijn onderdeel van de uitbreiding van De Gavers met ongeveer 20 hectare, tot 212 hectare. Binnen dit masterplan wil de provincie West-Vlaanderen ook het oude meersenlandschap herstellen tot natte natuur met mogelijkheden voor natuureducatie en recreatie. Tussen de Eikenstraat en de Meersstraat komt een gecontroleerd overstromingsgebied die het Gavermeer vrijwaart van overstromingen en nabijgelegen woningen beschermt tegen wateroverlast.

Meer info over de uitbreiding »