Klassikaal naar betere luchtkwaliteit en duurzaam vervoer
Sinds 2021 werkt de VMM mee aan het Europese Horizon 2020-project COMPAIR. Dit project ontwikkelt technologie op maat van burgers en lokale beleidsmakers en experimenteert samen met hen om zo de impact van maatregelen en gedragsverandering te vergroten. De VMM speelt een cruciale rol bij de technologische ontwikkeling en het ontwikkelen van een effectiever luchtbeleid op basis van de verkregen data. Daarnaast stimuleert de VMM de betrokkenheid van burgers en gaat ze gedragsveranderingen na.
Opzetten van samenwerking met scholen
Binnen het COMPAIR-project wordt de luchtkwaliteit onderzocht met behulp van burgerwetenschap. De VMM heeft daartoe een meetcampagne opgezet met twee scholen. Kinderen hebben vaak een meer open geest dan volwassenen en zijn flexibel in hun denkpatronen. Interessante activiteiten in de klas stimuleren hen om met hun ouders te praten en samen aan een onderwerp te werken.
Meetcampagne met leerlingen van Basisschool De Krekel in Sint-Amandsberg
Een groep leerlingen van het vijfde leerjaar van De Krekel in Sint-Amandsberg, bij Gent, nam deel aan een pilootproject rond metingen van de luchtkwaliteit.
Duiken in de Wereld van Luchtkwaliteit
De eerste twee weken stonden in het teken van lessen over luchtkwaliteit, gebaseerd op het JOAQUIN educatief pakket. De leerlingen leerden over de verschillende factoren die de luchtkwaliteit beïnvloeden en hoe belangrijk het is om schone lucht te hebben.
Leerlingen gaan zelf op pad en meten het fijn stof van het werk naar huis
De VMM gaf een presentatie over de werking van de fijnstofsensor (SODAQ AIR-sensoren) en installeerde die samen met de leerlingen op hun fiets, step of rugzak. Elke ochtend hielden de leerlingen hun logboek bij. Ze noteerden het weer, bijzondere gebeurtenissen en bespraken samen de gegevens op de KnowYourAir-website en wat dit betekende voor hun leefomgeving.
Fijnstof Route Wandeling
Tijdens een stadswandeling door Gent keken de leerlingen via hun sensor met nieuwe ogen naar hun omgeving. Ze zagen wat de invloed was van verbranding van hout, verbouwingen en andere factoren op de luchtkwaliteit. De lokale verschillen kunnen best groot zijn, dat bleek ook uit de metingen die ze uitvoerden op weg naar school.
Conclusies en Creativiteit
In de laatste week trokken ze conclusies en hielden ze een levendige discussie over de resultaten. De leerlingen werkten in workshops aan het maken van posters waarop ze presenteerden wat ze hadden geleerd tijdens het project. Ook vulden ze een vragenlijst in om te peilen hoe bewust ze zich nu waren van luchtkwaliteit en milieu.
Meetcampagne met Leerlingen van het Sint-Paulus Instituut in Herzele
In het voorjaar van 2024 voerden twee klassen van het 5de middelbaar van het Sint-Paulus Instituut metingen uit om meer te leren over luchtkwaliteit. Het doel was om het bewustzijn te vergroten over de impact van hun keuzes op de luchtkwaliteit en om data te analyseren en interpreteren.
Informatie en meetprojecten
Het project begon met lessen van de leerkracht over luchtkwaliteit, gevolgd door een informatieve sessie van de VMM en Digitaal Vlaanderen over de SODAQ, Dynamic Exposure Visualisation App (DEVA-app) en Dynamic Exposure Visualisation Dashboard (DEV-D). De leerlingen kozen naast het meten van de route van school naar huis met de SODAQ-sensor, ook uit vier verschillende meetprojecten: bronnenonderzoek voeren, een luchtpijpsensor maken, een houtstookkaart uittekenen en een schone route zoeken.
Resultaten en gedragsverandering
Na het verzamelen van data presenteerden de leerlingen hun resultaten. Ook werden ze voor en na het project bevraagd om veranderingen in kennis en bewustzijn te meten. Daarbij stelden we bij de leerlingen een modal shift vast, waarbij het gebruik van personenauto’s met 20% is afgenomen. Tegelijkertijd nam het gebruik van actieve en collectieve vervoersmiddelen (bus, trein & carpoolen) met 7% toe. Daarnaast steeg het aantal gemelde gedragsmogelijkheden om de luchtkwaliteit te verbeteren met 71%.
Meer weten?
Je kan een informatiepakket over luchtkwaliteit aanvragen op de website van COMPAIR. Wil je meer weten over de voortgang en de resultaten van het COMPAIR-project? Kom dan naar de studiedag over de Vlaamse experimenten op 25 juni.