De VMM zet volop in op exotenbestrijding

In het kader van het Europese LIFE-project RIPARIAS zet de VMM volop in op de monitoring en bestrijding van invasieve uitheemse soorten (of exoten) in de stroomgebieden van de Dijle, Mark en Zenne van het Scheldedistrict.

25 mei 2023

Deel online

In januari 2021 werd het startschot gegeven van het project RIPARIAS – Reaching Integrated and Prompt Action in Response to Invasive Alien Species. Het project is een samenwerking tussen verschillende Belgische partners, over de gewestgrenzen heen, om actie te ondernemen tegen invasieve uitheemse soorten in en rond onze rivieren. Meer specifiek wordt er gefocust op twaalf invasieve water- en oeverplanten en drie rivierkreeftsoorten in een gebied van 260 000 ha in het Scheldedistrict.

©Adrien Latli

Opmaak van een beheerstrategie

Samen met alle partners en belanghebbenden werkt het LIFE-team aan een overkoepelende beheerstrategie voor exoten in het gebied. De beheerstrategie geeft een overzicht van de betrokken actoren en de gekende verspreiding van de doelsoorten. Naast een plan van aanpak bevat de beheerstrategie een prioritering van te bestrijden soorten en populaties, op maat van het projectgebied. Zo wordt er rekening gehouden met de natuurwaarde en de kans op herbesmetting.

Uitrol bestrijdingscampagnes

De VMM plant samen met het Agentschap voor Natuur en Bos en de provincie Vlaams-Brabant een gebiedsdekkende bestrijding van de Reuzenbalsemien en Reuzenberenklauw in twee gebieden: de Mark in het Denderbekken en de IJse en Laan in het Dijle-Zennebekken.

Ook zal er gefocust worden op de bestrijding van soorten op de waarschuwingslijst. Dat is een lijst van 12 opkomende water- en oeverplanten (waaronder Kaapse waterlelie, Japans hoefblad en verschillende waterpestsoorten) en 3 opkomende rivierkreeften (zoals de Marmerkreeft), die momenteel nog niet of slechts zeer beperkt aanwezig zijn in het gebied, maar die wel een bedreiging vormen voor de biodiversiteit en waar er dus speciale monitoring voor aanbevolen wordt. Een vroege opsporing van en een snelle reactie op die soorten is daarom essentieel.

Blijf zelf alert

Vanuit RIPARIAS zijn er verschillende identificatiegidsen beschikbaar om exoten te herkennen. Via open source platformen zoals waarnemingen.be en iNaturalist.org kan iedereen zelf informatie delen over soorten die ze tegenkomen. Dat helpt het RIPARIAS-team en onderzoekers wereldwijd om de biodiversiteit te beschermen.

RIPARIAS ijvert daarnaast ook voor een betere verspreiding van die waarnemingsgegevens en ontwikkelde daarom de alert.riparias-tool, een waarschuwingssysteem om een snelle toegang tot de waarnemingen te bieden. Hoe eerder een constatering namelijk terrein- en waterbeheerders bereikt, hoe eerder er kan worden ingegrepen en hoe lager de beheerskosten zijn. Gebruikers kunnen zich inschrijven om van bepaalde soorten in een bepaalde regio meldingen te ontvangen.

Naast een vroege detectie en een snelle opvolging van de invasieve uitheemse soorten, is het ook belangrijk dat we voorkomen dat exoten in onze natuur terechtkomen. Burgers kunnen daarom op volgende zaken letten:

• Geen invasieve uitheemse soorten zelf kopen, kweken of introduceren in de eigen vijver of tuin
• De voorkeur geven aan inheemse planten. Voor de meeste uitheemse tuin- en vijvervariëteiten bestaat een inheems alternatief!
• Zet nooit uitheemse dieren of planten uit in waterlopen, kanalen of vijvers
• Voorzichtig composteren

LIFE RIPARIAS wordt uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie binnen het LIFE-programma.