Macrofyten

Om te voldoen aan de doelstellingen van de Europese kaderrichtlijn Water, omgezet in het Vlaamse Decreet Integraal Waterbeleid,  zouden alle waterlichamen minstens goed moeten scoren voor elk kwaliteitselement, dus ook voor de macrofyten. 

In de periode 2019-2021 haalde slechts 26 % van de 129 beoordeelde Vlaamse waterlichamen, de grotere watersystemen met een afstroomgebied groter dan 50 km², de vooropgestelde goede toestand (klassen “goed” en “zeer goed”).

De bekkens met de beste kwaliteit voor macrofyten zijn die van Nete, Demer, Maas en Dijle-Zenne.

Biologische kwaliteit van oppervlaktewater op basis van macrofyten (Vlaanderen, 2019-2021)

^{Bron: VMM}

Uit de vergelijking van de laatste 5 bemonsteringscycli blijkt dat de biologische kwaliteit van de Vlaamse waterlichamen op basis van macrofyten duidelijk verbetert.

• Het percentage waterlichamen met een slechte kwaliteit is afgenomen van 36% in de eerste cyclus (2007-2009) tot 19% in de laatste cyclus (2019-2021).
• Het percentage waterlichamen met een goede of zeer goede kwaliteit neemt toe met een factor 3, van 8 % in 2007-2009 naar 26 % in 2019-2021.

Van de 77 Vlaamse waterlichamen waarvoor minstens 5 resultaten beschikbaar zijn voor de periode 2007-2021 vertoonde 13% een statistisch significante verbetering terwijl 3% significant achteruit ging.

Deze positieve evoluties zijn o.a. het resultaat van de uitbreiding en verbetering van de openbare waterzuivering en van de inspanningen van de bedrijven en de landbouw. Die inspanningen hebben geleid tot een daling van de emissies waardoor de fysisch-chemische kwaliteit is verbeterd, wat met enige vertraging ook leidt tot een verbetering van de biologische kwaliteitselementen.

Om de ecologische toestand van de waterlopen te verbeteren, is het vooral nodig:

• de stikstof- en fosforverliezen uit de landbouw verder aan te pakken;
• de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen, waaronder pesticiden, verder terug te dringen;
• de openbare waterzuivering verder uit te breiden en te verbeteren;
• de hydromorfologische kwaliteitselementen van de waterlopen, zoals oeverstructuur en meandering,  verder te verbeteren.

De stroomgebiedbeheerplannen bepalen wat Vlaanderen zal doen om de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater te verbeteren. Alle maatregelen en acties om de toestand van de watersystemen te verbeteren of de overstromingsrisico's beter te beheren, zijn samengebracht in het maatregelenprogramma. Voor de biologische kwaliteitselementen zijn vooral Groep 7B - Verontreiniging oppervlaktewater, Groep 8A - Hydromorfologie en Groep 8B - Waterbodem van belang.

Naarmate de ecologische kwaliteit van de waterlopen verbetert, wordt het steeds belangrijker om incidentele verontreinigingen snel aan te pakken en de ecologische schade in te perken.

• Meetstrategie en methodiek macrofyten