Impact verzuring en vermesting op ecosystemen

Impact van verzuring en vermesting op ecosystemen

In het kort

De kritische last is de drempel waarboven ecosystemen op lange termijn schade ondervinden door verzurende depositie of stikstofdepositie.
Een overschrijding treedt op als de depositie hoger is dan de kritische last.
Sinds 2000 is er een dalende trend voor verzuring en in mindere mate voor vermesting.
De doelstelling tegen 2030 is al gehaald voor verzuring maar nog veraf voor vermesting.
In alle Vlaamse bossen en heidegebieden is er vermesting door te hoge stikstofdepositie.

Verzuring en vermesting tasten ecosystemen aan en verminderen de biodiversiteit
Veel plantensoorten groeien van nature in vrij voedselarme condities. Bij een overmaat aan stikstof verdwijnen of verminderen soorten en kunnen planten gevoeliger worden voor stress (bv. droogte, vorst, virussen en insecten).
Verzuring en vermesting leiden tot de uitspoeling van nitraat, voedingstoffen voor planten en metalen. Dit vermindert de bodem- en waterkwaliteit.
In veel Vlaamse natuurgebieden vormt vermesting en verzuring door luchtvervuiling een probleem, naast factoren als versnippering en verdroging. Minder stikstofdepositie is noodzakelijk voor de instandhouding van de biodiversiteit.

Volgens het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030 moet de oppervlakte natuur met overschrijding van de kritische lasten in 2030 minstens een derde lager zijn dan in 2005. De doelstellingen volgens het tweede voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030 zijn:

Doel 2030: maximaal aandeel van oppervlakte natuur met overschrijding van kritische last (%)

	Doel vermesting	2022	Doel verzuring	2022
alle natuur	61 %	77 %	49 %	✅ 9 %
bos	67 %	99 %	53 %	✅ 11 %
heide	67 %	98 %	45 %	✅ 1 %
soortenrijk grasland	49 %	✅ 23 %	41 %	✅ 9 %

De doelstellingen voor 2030 zijn al gehaald voor verzuring, maar zijn nog ver buiten bereik voor vermesting.

77 % van de oppervlakte natuur is in overschrijding van de kritische last voor vermesting:

In nagenoeg alle Vlaamse bossen en heidegebieden is er te veel stikstofdepositie (overschrijding voor meer dan 98 % van de oppervlakte).
23 % van oppervlakte is in overschrijding voor soortenrijk grasland.

9 % van de oppervlakte natuur is in overschrijding van de kritische last voor verzuring:

Overschrijding voor 11 % van de oppervlakte voor bos, 9 % voor soortenrijk grasland en 1 % voor heide.