Concentratie zwaveldioxide

Zwaveldioxide heeft negatieve effecten op de gezondheid, de natuur en gebouwen:

• Gezondheid: via de ademhaling komt zwaveldioxide in het lichaam. Het is irriterend en bij hoge concentraties kan het ademhalingsproblemen veroorzaken, vooral bij personen die lijden aan astma of chronische longziekten.
• Zwaveldioxide draagt bij aan de vorming van secundair fijn stof, wat ook schadelijk is voor de gezondheid.
• Vegetatie: planten nemen zwaveldioxide op via de huidmondjes, wat schadelijk kan zijn bij hoge concentraties. Zwaveldioxide wordt ook omgezet in zwavelzuur, wat de bodem en water kan verzuren met negatieve effecten op bodem- en waterleven.
• Gebouwen: zwaveldioxide zorgt voor een versnelde verwering van historische gebouwen of steen en voor metaalcorrosie.

Onderstaande tabel toont een overzicht van de huidige Europese regelgeving en de toetsing van de gemeten concentraties.

Vanaf 2030 worden de Europese grenswaarden strenger.

De Europese grenswaarden houden zowel rekening met de gezondheidseffecten als met de economische en technische haalbaarheid ervan. De grenswaarden zijn wettelijk bindend. De WGO-advieswaarden zijn enkel gebaseerd op de gezondheidseffecten en zijn daarom meestal veel strenger dan de Europese grenswaarden. De WGO-advieswaarden zijn echter niet wettelijk bindend.

^*Deze kan niet getoetst worden omdat het kleinste tijdsinterval van de metingen 30 minuten bedraagt.

In 2024 zijn de Europese dag- en uurgrenswaarde en de alarmdrempel overal gehaald. Ook de WGO-dagadvieswaarde en de toekomstige Europese doelstellingen werden op alle meetplaatsen gerespecteerd. Omdat de SO₂-samplermetingen in natuurgebieden werden stopgezet eind 2020 (door zeer lage concentraties) kan het kritieke niveau voor de bescherming van de vegetatie niet getoetst worden. De voorgaande jaren werd dit ruimschoots gerespecteerd.

De gemeten jaargemiddelden varieerden tussen 1 µg/m³ en 6 µg/m³:

• De hoogste jaargemiddelden werden gemeten nabij industrie in de Antwerpse Haven (nabij petrochemische bedrijven en raffinaderijen) en in Hoboken (nabij de bedrijven Umicore en Argex).

Ook de modelkaart toont de hoogste gemodelleerde jaargemiddelden:

• In de Antwerpse haven, vooral in de omgeving van de raffinaderijen.
• Nabij lokale industriële activiteiten.

In alle typegebieden was er een daling van de SO₂-concentraties op lange termijn. Daarom bouwde VMM het meetnet af en gebeuren er vanaf 2023 enkel nog metingen in functie van industrie:

• Daling in concentraties weerspiegelt de daling van de SO₂-uitstoot.
• Vanaf 2014 stagneren de concentraties.

Om de uitstoot van SO₂ verder te doen dalen, is de verdere ontwikkeling van kosteneffectieve reductiemaatregelen bij de industrie en de elektriciteitsproductie nodig. Onder andere de sanering van de zwaveluitstoot bij de productie van geëxpandeerde kleikorrels kan hiertoe bijdragen.

Een volledig overzicht van de maatregelen voor een betere luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.

• Waar liggen de meetplaatsen en welke concentraties werden er gemeten (excel)?
• Actuele concentraties
• Meer info over het VLOPS-model