Fijnstofmeetnet Zwijndrecht–Antwerpen Linkeroever

In de omgeving van 3M is heel wat grond verontreinigd met PFAS. Het is dan ook belangrijk dat er daar maatregelen worden genomen om zo weinig mogelijk bodemstof te doen opwaaien. Verschillende meetstations meten daarom continu de hoeveelheid fijn stof in de omgevingslucht rond de 3M-fabriek en de Oosterweelwerf op Linkeroever. Een verhoging van de fijnstofconcentratie kan mogelijk wijzen op verspreiding van PFAS in de lucht. Het meetnet stelt de overheid en de exploitanten in staat om tijdig te reageren indien nodig.

Stofdrempels en beheersmaatregelen

Er zijn twee meetnetten actief: meetnet Oosterweelwerf in beheer van VMM en meetnet 3M in beheer van VITO. Door de hoeveelheid aan stofmonitoren kan er rekening gehouden worden met de regionale achtergrond zodat we steeds de lokale bijdrage aan fijn stof kunnen meten, dit noemen we de netto fijnstofconcentraties (PM₁₀). Onderstaande tabel toont de gemeten nettowaarde fijn stof (per halfuur voor de huidige dag) in de verschillende meetstations. Herlaad deze pagina om de meest recente metingen op te halen.

Tabel: Netto PM₁₀ (µg/m³) voor de meetstations

De metingen laten dus toe om zeer snel stofpieken op te merken. Wanneer er 3 opeenvolgende uren een verhoogde nettowaarde gemeten wordt, dan krijgen Lantis (meetnet Oosterweelwerf), 3M (meetnet 3M), VMM en Afdeling Handhaving een aparte melding.

• Als de lokale bijdrage 3 uur hoger is dan 20 µg/m³, spreken we van een overschrijding van de waarschuwingsdrempel. Lantis of 3M controleert dan of alle stofbeperkende maatregelen op de werf genomen zijn en goed opgevolgd worden.
• Is de lokale bijdrage gedurende 3 uur hoger dan 40 µg/m³, hebben we te maken met een overschrijding van de actiedrempel. In dat geval moeten bijkomende stofbeperkende maatregelen genomen worden.

Bij elke melding moet Lantis/3M inschatten of de stofpieken te maken hebben met activiteiten van de Oosterweelverbinding/grondwerken en hoe groot het risico is op verspreiding van PFAS via lucht.

Onderstaande kaart toont het fijnstofmeetnet en de actuele totale concentratie fijn stof (PM₁₀ in µg/m³) in de lucht. De meetstations aangeduid met cirkels zijn de stations uitgebaat door VMM, de stations met een vierkant als symbool worden uitgebaat door VITO.

Kaart: Actuele PM₁₀-concentraties (in µg/m³)

Opvolging

Niet elke verhoging van de netto fijnstofconcentratie is het gevolg van activiteiten op de werven. Ook andere lokale activiteiten kunnen zorgen voor verhoogde stofwaarden. Bovendien gaat niet elke stofpiek gepaard met verspreiding van PFAS via de lucht. Wel is het meten van fijnstofconcentratie en daarop ingrijpen een snelle aanpak om mogelijke PFAS-verspreiding te verminderen.

Om na te gaan of bepaalde fijnstofpieken gepaard gingen met verspreiding van PFAS, worden regelmatig extra PFAS-analyses uitgevoerd. Zo'n PFAS-analyse is complex en vergt veel tijd waardoor resultaten pas na een aantal weken beschikbaar zijn. Uit de tot nu toe gebeurde analyses bleek dat slechts bij een minderheid van de stofpieken sprake was van verhoogde PFAS-waarden. We blijven echter op zeker spelen en willen elke mogelijke stofvorming vermijden. Bekijk de resultaten van het onderzoek naar PFAS in de lokale omgevingslucht.

Meer weten? Raadpleeg het overzicht van de PFAS-aanpak in Zwijndrecht.