Afvalverbrandingsinstallaties

Verschillende polluenten hebben een negatieve impact op de gezondheid. Dit kan gaan van lichte irritaties tot vroegtijdige sterfte. Meer over gezondheidseffecten:

• Gevolgen van slechte luchtkwaliteit

Het doel van deze meetcampagne was te onderzoeken of we verhoogde concentraties meten in de nabijheid van dergelijke bedrijven door de omgevingsmetingen te toetsen aan Europese / Vlaamse doelstellingen en aan WGO-advieswaarden die enkel rekening houden met impact op gezondheid.

Focus op PFAS

Voor PFAS in zwevend stof stelden we vast dat:

• De toetsingswaarden nergens werden overschreden.^*
• De gemiddelde luchtconcentraties bij de meeste locaties hoger lagen dan op landelijke en stedelijke achtergrond, maar lager dan in de Haven van Antwerpen.^*

^*Dit zijn jaardoelstellingen terwijl de duurtijd van de meetcampagne soms beperkt was

Voor PFAS in depositie stelden we vast dat:

• De toetsingswaarden nergens werden overschreden.^*
• De streefwaarde voor PFOS enkel werd overschreden in Stabroek.^*
• De gemiddelde deposities bij de meeste locaties hoger lagen dan op landelijke achtergrond, maar lager dan op stedelijke achtergrond en in de Haven van Antwerpen.

^*Deze toetsing is indicatief vanwege een beperkte campagneduur en omdat de toetsingswaarden geen rekening houden met de aanwezige verontreiniging in bodem en grondwater.

Door de metingen te vergelijken met andere locaties en te koppelen aan de windrichting, kunnen we de richting van de bron(nen) aanwijzen. De bijdrage van deze bron(nen) kan echter moeilijk bepaald worden.

Op alle meetlocaties zien we een (kleine) lokale verhoging die mogelijk afkomstig is van de afvalverbrandingsinstallatie, maar ook andere bronnen kunnen bijdragen. In Stabroek lijkt de invloed van de afvalverbranding het duidelijkst zichtbaar, maar de invloed van de haven kan ook een belangrijke rol spelen. In Beringen is de invloed van de afvalverbranding dan weer amper zichtbaar.

Focus op andere polluenten

Tijdens de meetcampagne stelden we vast dat

• Geen enkele Europese of Vlaamse doelstelling voor luchtkwaliteit overschreden werd.^*
• De WGO-advieswaarden soms wel overschreden werden. Dit is echter ook het geval bij andere meetplaatsen in het Vlaamse meetnet.^*

^*opgelet: dit zijn jaardoelstellingen terwijl de duurtijd van de meetcampagne 3 tot 6 maand was, afhankelijk van de gemeten polluent.

We vergeleken de meetresultaten ook met andere meetplaatsen in de omgeving of met achtergrondlocaties (vb. een stedelijke of landelijke omgeving). Door de concentraties te koppelen aan de windrichting, kunnen we de richting van de bron(nen) aanwijzen. Let wel, in deze sector liggen soms andere bedrijven die ook voor verontreiniging kunnen zorgen.

Voor bepaalde polluenten zien we een kleine lokale verhoging die afkomstig is uit de richting van het afvalverbrandingsbedrijf. Let wel, in die richting kunnen ook andere bronnen liggen die (deels) verantwoordelijk zijn voor de hogere concentraties:

• Beveren: fijn stof, NO_x en SO₂ zijn hoger dan op een achtergrondlocatie. Een deel van de verontreiniging komt uit de sector waar de verbrandingsinstallatie ligt.
• Gent: fijn stof, NO_x en dioxines zijn hoger dan op een achtergrondlocatie. Een deel van de verontreiniging komt uit de sector waar de verbrandingsinstallatie ligt. Ook PAK is hoger maar hier lijken andere bron(nen) verantwoordelijk.
• Roeselare: NO_x is hoger dan op een achtergrondlocatie. Een deel van de verontreiniging komt uit de sector waar de verbrandingsinstallatie ligt. Ook voor zwarte koolstof, koper, dioxines en enkele VOS-componenten zien we een bijdrage uit de sector van de verbrandingsinstallatie.

• Nieuwsbericht (1 juli 2025): 'PFAS in de lucht rond afvalverbranders: resultaten zijn geruststellend'
• Waar liggen de meetplaatsen voor PFAS en wat zijn de resultaten (excel)?