Zwemmen in open water

De bewaakte zwemzones aan de kust en in het binnenland vind je terug op www.kwaliteitzwemwater.be. Daar kan je het hele badseizoen (mei t.e.m. september) terecht voor een frisse duik.

Nieuwe zwemzones zonder verplicht toezicht zijn er voorlopig nog niet. Zodra er zo’n zones zijn, zal je die ook op de www.kwaliteitzwemwater.be terugvinden. In Veurne is er wel al een bewaakte zwemzone, waar je na de openingsuren nog vrij kan zwemmen zonder redder.

Een aantal zwemclubs in Vlaanderen bieden ook zwemmen in open water aan. Alle locaties vind je op de website van de Vlaamse Zwemfederatie.

Je mag niet overal in open water zwemmen. Dat kan enkel in erkende zwemzones. Deze zwemzones kunnen opgesplitst worden in 2 groepen, namelijk de bewaakte zwemzones en de zwemzones zonder toezicht:

• Bewaakte zwemzones

  • Zwemzones aan de kust en in het binnenland.
  • Bewaakt door redders.
  • De uitbater moet een vergunning aanvragen bij de gemeente.
  • Moeten voldoen aan bepaalde sectorale voorwaarden en een risicobeoordeling opmaken.
  • Van mei tot eind september worden wekelijks waterkwaliteitsstalen genomen door de VMM in de zwemzones in het binnenland.
  • Opvolging door de Vlaamse overheid:
  • De VMM controleert de waterkwaliteit van zwemzones door waterstalen te nemen:
  • aan de kust: van juni tot eind september om de drie weken;
  • in het binnenland: van mei tot eind september wekelijks.
  • De VMM rapporteert de waterkwaliteitsgegevens aan Europa en maakt zwemwaterprofielen op.
  • Het departement Zorg:
  • beoordeelt de risicobeoordeling van zwemzones;
  • beoordeelt de resultaten van de actuel waterkwaliteit en adviseert bij slechte waterkwaliteit eventueel een tijdelijk verbod.

• Vrije zwemzones

  • Vanaf 2024 is dit mogelijk.
  • De lokale besturen duiden de locaties aan. Ze hebben hiervoor de toestemming nodig van de waterloopbeheerder.
  • Voor een vrije zwemzone moet een verplichte risicobeoordeling opgemaakt worden.
  • Tijdens de opening dient de uitbater elke twee weken een waterstaal te laten analyseren.
  • Zwemmers zijn zelf verantwoordelijk voor hun veiligheid.
  • Toezicht van redders is mogelijk, maar niet verplicht.
  • Een vrije zwemzone kan ook georganiseerd worden in sommige bewaakte zwemzones, waar je na de openingsuren nog vrij kan zwemmen zonder toezicht door redders.
  • Opvolging door de Vlaamse overheid:
  • Het departement Zorg:
  • beoordeelt de risicobeoordeling;
  • beoordeelt de resultaten van de actuel waterkwaliteit en adviseert bij slechte waterkwaliteit eventueel een tijdelijk verbod.
  • De VMM rapporteert de waterkwaliteitsgegevens aan Europa en maakt zwemwaterprofielen op.

Sinds 2024 kunnen lokale besturen vrije zwemzones op hun grondgebied aanduiden en organiseren. De 'Leidraad openwaterzwemmen' van het Vlaams departement Zorg zet stap voor stap alles op een rijtje: van de keuze van een potentiële locatie tot de exploitatie van een vrije zwemzone.

Onderstaand webinar (14/03/24) licht de wettelijke verplichtingen en de praktische kant van de organisatie van een vrije zwemzone toe. Een overzicht van de belangrijkse onderwerpen per spreker:

• Departement Zorg: verplichte risicobeoordeling, locatiekeuze, aanvraagprocedure
• VMM: opvolging waterkwaliteit, verplichtingen rond staalname en ontsluiting waterkwaliteitsgegevens, aandacht voor blauwalgen en opmaak van zwemwaterprofielen

Voor kustwater, zwem- en recreatievijvers gelden verschillende normen, waarbij een onderscheid gemaakt wordt tussen milieugrenswaarden en gezondheidskundige advieswaarden. Een overzicht van de verschillende normen vind je terug op www.kwaliteitzwemwater.be.