Vlaams adaptatiebeleid

De Vlaamse Regering keurde in 2022 het Vlaams Adaptatieplan (VAP) goed. Dit plan heeft tot doel om Vlaanderen verder voor te bereiden op de effecten van de klimaatverandering. Daarmee willen we ons wapenen tegen de voelbare veranderingen én weerbaar zijn voor de impact van klimaatverandering op lange termijn. Het Vlaams Adaptatieplan bestaat uit een sectoroverschrijdende aanpak met 14 actiepunten. Deze zijn gegroepeerd volgens 6 strategieën: groenblauwe infrastructuur, waterbeschikbaarheid en watergebruik, ruimte voor water in functie van waterveiligheid en droogtepreventie, herstel en klimaatbestendig beheer van natuur, bos en open ruimte, gezondheidsbeleid en samenwerken en coördineren. In 2025 staat een evaluatie van het Vlaams Adaptatieplan gepland volgens de nieuwe noden en inzichten.

Om de afstemming te bewaken binnen de relevante Vlaamse entiteiten werd de Vlaamse ‘Taskforce Adaptatie’ opgericht. Dit overlegorgaan komt tweemaandelijks samen en bestaat uit vertegenwoordigers van de relevante Vlaamse departementen en agentschappen, gecoördineerd door het departement Omgeving. De taskforce heeft drie belangrijke hoofdtaken: het opvolgen en concretiseren van de acties uit het Vlaams Adaptatieplan, het opvolgen van adaptatie-initiatieven in Vlaanderen en Europa en het afstemmen en uitwisselen van kennis met betrekking tot het nationaal adaptatieplan.

In juli 2020 keurde de Vlaamse Regering de Blue Deal goed. Dit investeringsprogramma zet in op drie grote thema’s: slim watergebruik, natte natuur en groenblauwe infrastructuur. Dankzij investeringen op het terrein, betere regelgeving, innovatie, onderzoek en monitoring kunnen we strijd tegen waterschaarste en droogte aangaan. Een ander luik van de Blue Deal bestaat uit communicatie en sensibilisering. In februari 2024 werd het Blue Deal-decreet goedgekeurd, wat inhoudt dat elke toekomstige Vlaamse Regering binnen het jaar na aanstelling een Blue Deal nota dient op te maken. Daarin worden de doelstellingen en financiering van concrete maatregelen voor de komende legislatuur vastgelegd.

De klimaatverandering bedreigt onze gezondheid. Om deze impact te verkleinen en onze gezondheid te verbeteren, heeft het Departement Zorg een Vlaams klimaatgezondheidsplan ontwikkeld. Het plan bevat concrete acties en legt uit hoe kleine dagelijkse klimaatacties ook bijdragen tot een gezondere samenleving.

Ook het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV), de Vlaamse Strategie Duurzame Ontwikkeling 4 (VSDO4), de Waterbeleidsnota en de Vlaamse Kustvisie zijn sterk gelinkt met klimaatadaptatie.

Binnen de strategische visie van het BRV wordt gesteld dat, vooruitblikkend op 2050, we streven naar een veerkrachtige ruimte die klimaatbestendig is ingericht, een groenblauwe dooradering kent en waarbij open ruimte wordt gevrijwaard onder meer om ruimte te maken voor water.

De VSDO4 bouwt dan weer verder op het decreet Duurzame Ontwikkeling waarbij één van de zeven transitieprioriteiten “Omgeving voor de toekomst” is. Naast bouwshift en biodiversiteit wordt klimaatadaptatie hierbij als cruciaal thema naar voor geschoven.

Ook de Waterbeleidsnota geeft richting aan klimaatadaptatie, met de strategische doelstelling “Meerlaagse waterveiligheid en droogterisicobeheer nastreven”. Binnen deze doelstelling worden een aantal belangrijke principes naar voor geschoven die moeten leiden tot een meer veerkrachtige omgeving.

De Vlaamse Kustvisie ten slotte bouwt voort op het Masterplan Kustveiligheid dat bestaat uit een reeks maatregelen om onze kust te beschermen tegen zware stormvloeden. De nieuwe Vlaamse Kustvisie houdt nu ook rekening met de klimaatverandering en zet de krijtlijnen uit voor het beschermen van de Vlaamse Kust tegen de gevolgen van een duizendjarige storm.